Nadat er enige tijd bedenkelijk over is gedaan, staat het speengebruik nu bij een breder aantal commentatoren opnieuw in de gratie – het is rustgevend en beschermt tegen wiegendood. Maar kennelijk zit er toch minstens één addertje onder het gras: de speen zou een bevorderende factor zijn voor otitis media (middenoor-onsteking). Een bericht in het medische weekblad de Huisarts.
Acute otitis media is één van de meest voorkomende infecties bij kinderen. Het is de frequentste indicatie voor antibioticagebruik en chirurgie in zeer jonge leeftijdsgroepen. Bepaalde literatuurgegevens rond deze aandoening zijn vrij intuïtief: infecties van de bovenste luchtwegen werken bevorderend, terwijl borstvoeding beschermt. Andere risicofactoren, aldus de huisarts, zijn opname in een kinderdagverblijf, rokende ouders en een hoger aantal broers of zussen. Ook de fopspeen werd al eerder in de literatuur aangeduid als een andere mogelijke uitlokker, maar de beschikbare studies waren voornamelijk retrospectief. Dat betekent dat men gedeeltelijk moest steunen op de herinneringen van de ouders, met als gevolg een belangrijk risico van vertekening. Voor de bevorderende werking van de speen worden twee mogelijke verklaringen aangehaald. Enerzijds versterkt de speen de reflux van nasofaryngeale secreties naar het middenoor, waardoor ziektekiemen gemakkelijk naar deze structuur worden overgebracht. Anderzijds kan het speengebruik een invloed hebben op de vorm van het gebit en op die manier een disfunctie van de eustachiusbuis veroorzaken.
Een Nederlands team, zo schrijft de huisarts, heeft prospectief 495 kinderen tussen 0 en 4 jaar gevolgd gedurende een gemiddelde follow-up van drie jaar. Het onderzoek liep van 2000 tot 2005. In de groep van de kinderen met een speen kreeg 35% minstens één episode van acute otitis media, versus 32% in de groep zonder speen. Dit verschil was niet significant. Maar als men het percentage gevallen van recurrente otitis media in overweging nam, dan zag men in de groep met fopspeen 16%, versus 11% in de groep zonder fopspeen. Dat betekende dat de speengebruikers een bijna tweemaal hoger risico hadden dan de niet-speengebruikers, en dat verschil was wel significant. Al deze resultaten werden berekend na correctie voor potentieel verstorende variabelen, zoals opname in een kinderdagverblijf, borstvoeding, passief roken, duimzuigen, het opleidingsniveau van de ouders en atopie/allergie.
De auteurs staan uiteraard stil bij de vaststelling dat de speen volgens hun resultaten wel de recurrentie van otitis media in de hand werkt, maar niet het optreden van een eerste episode. Deze vaststelling, merkt het medische blad de Huisarts op, is tegenstrijdig met oudere studieresultaten, waarvan de betrouwbaarheid echter, zoals hierboven vermeld, ter discussie staat. Mogelijk was de study power van het Nederlandse onderzoek ontoereikend om een dergelijke correlatie aan te tonen. Anderzijds is geweten dat een eerste episode van acute otitis media de mucosa van het middenoor beschadigt en op die manier voorbeschikt tot recidieven. Denkelijk wordt de reflux van nasofaryngeale secreties dan pas relevant. In ieder geval bevelen de auteurs aan ouders van kinderen met recidiverende otitis media te waarschuwen voor het aandeel van speengebruik in deze gezondheidsproblematiek.
Een Nederlands team, zo schrijft de huisarts, heeft prospectief 495 kinderen tussen 0 en 4 jaar gevolgd gedurende een gemiddelde follow-up van drie jaar. Het onderzoek liep van 2000 tot 2005. In de groep van de kinderen met een speen kreeg 35% minstens één episode van acute otitis media, versus 32% in de groep zonder speen. Dit verschil was niet significant. Maar als men het percentage gevallen van recurrente otitis media in overweging nam, dan zag men in de groep met fopspeen 16%, versus 11% in de groep zonder fopspeen. Dat betekende dat de speengebruikers een bijna tweemaal hoger risico hadden dan de niet-speengebruikers, en dat verschil was wel significant. Al deze resultaten werden berekend na correctie voor potentieel verstorende variabelen, zoals opname in een kinderdagverblijf, borstvoeding, passief roken, duimzuigen, het opleidingsniveau van de ouders en atopie/allergie.
De auteurs staan uiteraard stil bij de vaststelling dat de speen volgens hun resultaten wel de recurrentie van otitis media in de hand werkt, maar niet het optreden van een eerste episode. Deze vaststelling, merkt het medische blad de Huisarts op, is tegenstrijdig met oudere studieresultaten, waarvan de betrouwbaarheid echter, zoals hierboven vermeld, ter discussie staat. Mogelijk was de study power van het Nederlandse onderzoek ontoereikend om een dergelijke correlatie aan te tonen. Anderzijds is geweten dat een eerste episode van acute otitis media de mucosa van het middenoor beschadigt en op die manier voorbeschikt tot recidieven. Denkelijk wordt de reflux van nasofaryngeale secreties dan pas relevant. In ieder geval bevelen de auteurs aan ouders van kinderen met recidiverende otitis media te waarschuwen voor het aandeel van speengebruik in deze gezondheidsproblematiek.
