Ouders onderschatten sterk de hoeveelheid alcohol die hun kind drinkt. Gemiddeld drinken kinderen drie keer zoveel als hun ouders denken. Dit blijkt uit onderzoek van het Trimbos-instituut, dat vandaag is gepubliceerd.
Sinds 1984 onderzoekt het Trimbos-instituut het middelengebruik onder scholieren. Na alle commotie over het zeer hoge alcoholgebruik onder Nederlandse scholieren en onderzoek dat aantoont dat ouders het drinkgedrag van hun kinderen kunnen beïnvloeden, zijn er de afgelopen tijd voorlichtingscampagnes gevoerd gericht op ouders. Voor het eerst heeft het Trimbos-instituut daarom naast scholieren ook hun ouders ondervraagd over hun kennis en opvattingen over het alcoholgebruik, roken en drugsgebruik van hun kinderen en hun opvoedingsmaatregelen om riskant middelengebruik te voorkomen.
Geen alcohol
De ruim vierduizend ondervraagde ouders blijken nauwelijks te weten hoeveel hun kind drinkt. Zo denken bijna alle ouders van twaalfjarigen dat hun kind geen alcohol drinkt, terwijl in werkelijkheid tien procent van deze kinderen in het weekend één tot vier glazen alcohol drinkt. Eenderde van de vijftienjarigen drinkt vijf glazen of meer, terwijl volgens de ouders dit maar voor drie procent geldt. Gemiddeld genomen drinken kinderen in het weekend drie keer zoveel glazen alcohol als ouders denken.
Hersenbeschadiging
Bijna alle ouders vinden het drinken van veel alcohol schadelijk. Ze weten dat het kan leiden tot hersenbeschadiging, verminderde schoolprestaties en ongevallen. De meeste ouders vinden regelmatig drinken pas acceptabel vanaf achttien jaar. Maar ze zijn veel toleranter over het beginnend alcoholgebruik. Slechts de helft denkt dat het schadelijk is als kinderen onder de zestien wekelijks een of twee glazen alcohol drinkt. Eenderde vindt dat een jongere onder de zestien af en toe mag drinken.
Eerste slokje
Tweederde heeft er geen bezwaar tegen als kinderen voor hun zestiende het eerste slokje drinken. Een belangrijke bevinding volgens de onderzoekers, want het is bekend dat ouders veel minder invloed hebben op de ontwikkeling van het alcoholgebruik van hun kind wanneer het eenmaal is begonnen met drinken.
Duidelijke regels
Ouders zelf denken overigens niet veel invloed te hebben op het alcoholgebruik van hun kind: 44 procent denkt niet te kunnen voorkomen dat hun kind veel gaat drinken. Veel ouders onderschrijven wel het belang van duidelijke regels, maar bijna de helft twijfelt aan de effectiviteit daarvan. Zo denkt de helft van de ouders dat het verbieden van alcohol thuis leidt tot meer drinken buitenshuis.
Verbieden
Een op de vijf ouders vindt dat ze een kind niet kunnen verbieden alcohol te drinken als ze zelf drinken. Slechts een kwart denkt dat het helpt als zij niet in het bijzijn van kinderen drinken. Eerder onderzoek toonde al aan dat het verbieden van alcoholgebruik thuis en zelf het goede voorbeeld geven wel degelijk leidt tot minder alcoholgebruik bij kinderen. Ook dit onderzoek toont een duidelijke samenhang tussen alcoholgebruik van de ouders en dat van kinderen: hoe meer alcohol ouders drinken, hoe meer de kinderen drinken. Drinkende ouders hanteren ook minder strenge regels om alcoholgebruik tegen te gaan. Overigens blijken kinderen vaak niet te weten wat de regels zijn: kinderen zeggen veel vaker alcohol te mogen drinken dan dat ouders zeggen dat ze mogen.
Drugsgebruik
Weten ouders weinig over de hoeveelheid alcohol die hun kinderen drinken, het roken en drugsgebruik onderschatten ze nog meer. Ouders staan negatiever tegenover roken en cannabisgebruik dan tegenover alcoholgebruik. Tachtig procent verbiedt het roken thuis. Maar ook over het roken zijn de regels voor kinderen niet altijd duidelijk.
Ouders strenger
Uit een vergelijking met een in 2006 gehouden internetonderzoek onder ouders trekt het Trimbos-instituut de voorzichtige (want andersoortig onderzoek) conclusie dat ouders tussen 2006 en 2007 wat strenger zijn geworden. In 2006 vonden bijvoorbeeld meer ouders het acceptabel dat kinderen onder de zestien alcohol drinken.
Voorlichtingscampagnes
Op grond van deze indicatie en de in het scholierenonderzoek geconstateerde daling van het alcoholgebruik onder twaalf- en dertienjarigen pleit het Trimbos-instituut voor aanscherping en uitbreiding van voorlichtingscampagnes naar ouders. Ouders moeten daarin vooral gewezen worden op de risico’s van vroeg beginnen met alcohol en op de noodzaak de strikte norm van geen alcohol onder de zestien jaar te hanteren.
Geen alcohol
De ruim vierduizend ondervraagde ouders blijken nauwelijks te weten hoeveel hun kind drinkt. Zo denken bijna alle ouders van twaalfjarigen dat hun kind geen alcohol drinkt, terwijl in werkelijkheid tien procent van deze kinderen in het weekend één tot vier glazen alcohol drinkt. Eenderde van de vijftienjarigen drinkt vijf glazen of meer, terwijl volgens de ouders dit maar voor drie procent geldt. Gemiddeld genomen drinken kinderen in het weekend drie keer zoveel glazen alcohol als ouders denken.
Hersenbeschadiging
Bijna alle ouders vinden het drinken van veel alcohol schadelijk. Ze weten dat het kan leiden tot hersenbeschadiging, verminderde schoolprestaties en ongevallen. De meeste ouders vinden regelmatig drinken pas acceptabel vanaf achttien jaar. Maar ze zijn veel toleranter over het beginnend alcoholgebruik. Slechts de helft denkt dat het schadelijk is als kinderen onder de zestien wekelijks een of twee glazen alcohol drinkt. Eenderde vindt dat een jongere onder de zestien af en toe mag drinken.
Eerste slokje
Tweederde heeft er geen bezwaar tegen als kinderen voor hun zestiende het eerste slokje drinken. Een belangrijke bevinding volgens de onderzoekers, want het is bekend dat ouders veel minder invloed hebben op de ontwikkeling van het alcoholgebruik van hun kind wanneer het eenmaal is begonnen met drinken.
Duidelijke regels
Ouders zelf denken overigens niet veel invloed te hebben op het alcoholgebruik van hun kind: 44 procent denkt niet te kunnen voorkomen dat hun kind veel gaat drinken. Veel ouders onderschrijven wel het belang van duidelijke regels, maar bijna de helft twijfelt aan de effectiviteit daarvan. Zo denkt de helft van de ouders dat het verbieden van alcohol thuis leidt tot meer drinken buitenshuis.
Verbieden
Een op de vijf ouders vindt dat ze een kind niet kunnen verbieden alcohol te drinken als ze zelf drinken. Slechts een kwart denkt dat het helpt als zij niet in het bijzijn van kinderen drinken. Eerder onderzoek toonde al aan dat het verbieden van alcoholgebruik thuis en zelf het goede voorbeeld geven wel degelijk leidt tot minder alcoholgebruik bij kinderen. Ook dit onderzoek toont een duidelijke samenhang tussen alcoholgebruik van de ouders en dat van kinderen: hoe meer alcohol ouders drinken, hoe meer de kinderen drinken. Drinkende ouders hanteren ook minder strenge regels om alcoholgebruik tegen te gaan. Overigens blijken kinderen vaak niet te weten wat de regels zijn: kinderen zeggen veel vaker alcohol te mogen drinken dan dat ouders zeggen dat ze mogen.
Drugsgebruik
Weten ouders weinig over de hoeveelheid alcohol die hun kinderen drinken, het roken en drugsgebruik onderschatten ze nog meer. Ouders staan negatiever tegenover roken en cannabisgebruik dan tegenover alcoholgebruik. Tachtig procent verbiedt het roken thuis. Maar ook over het roken zijn de regels voor kinderen niet altijd duidelijk.
Ouders strenger
Uit een vergelijking met een in 2006 gehouden internetonderzoek onder ouders trekt het Trimbos-instituut de voorzichtige (want andersoortig onderzoek) conclusie dat ouders tussen 2006 en 2007 wat strenger zijn geworden. In 2006 vonden bijvoorbeeld meer ouders het acceptabel dat kinderen onder de zestien alcohol drinken.
Voorlichtingscampagnes
Op grond van deze indicatie en de in het scholierenonderzoek geconstateerde daling van het alcoholgebruik onder twaalf- en dertienjarigen pleit het Trimbos-instituut voor aanscherping en uitbreiding van voorlichtingscampagnes naar ouders. Ouders moeten daarin vooral gewezen worden op de risico’s van vroeg beginnen met alcohol en op de noodzaak de strikte norm van geen alcohol onder de zestien jaar te hanteren.
