Eerste niertransplantatie met niet passende bloedgroep in UMCG

In het Universitair Medisch Centrum Groningen is onlangs de eerste ABO-incompatibele niertransplantatie uitgevoerd. Een vrouw met bloedgroep O ontving met succes een nier van een levende donor met bloedgroep A.
Dankzij een speciale behandeling kunnen patiënten die een niertransplantatie moeten ondergaan, nu ook een nier ontvangen van een donor met een niet passende bloedgroep' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>bloedgroep. Dit is een uitbreiding van de mogelijkheden voor levende donor niertransplantatie. Het betekent dat patiënten met een levende donor, waarbij het verschil in bloedgroep tot voorkort levende donor niertransplantatie in de weg stond, nu wel geholpen kunnen worden.

Aan een transplantatie met een levende donor zijn verschillende voorwaarden verbonden. Zo moet onder andere een levende donornier in het lichaam van de ontvanger passen en dient de bloedgroep passend te zijn. Een passende bloedgroep is niet automatisch een gelijke bloedgroep. Een ontvanger met bloedgroep AB wordt ook wel een universele ontvanger genoemd omdat hij van elke donor een nier kan ontvangen. Een ontvanger met bloedgroep O kan alleen een nier krijgen van een donor met bloedgroep O. Een donor met bloedgroep O wordt ook wel een universele donor genoemd, omdat hij aan iedereen kan doneren.

Antistoffen
Een persoon met bloedgroep O heeft van nature antistoffen tegen bloedgroep A èn antistoffen tegen bloedgroep B. Deze antistoffen kunnen afstoting van de nier veroorzaken. Door bij deze ontvanger de antistoffen tegen de donorbloedgroep uit het bloed te halen, kan deze persoon toch een nier ontvangen van een donor met een niet passende bloedgroep. Om dit mogelijk te maken is een intensieve behandeling nodig, ook wel immuno-adsorptie genoemd.

Bloed filteren
Met een speciaal filter dat gekoppeld is aan hemodialyseapparatuur, worden de antistoffen tegen de donorbloedgroep in ongeveer vier sessies van een paar uur uit het bloed van de ontvanger gefilterd. Voorafgaand aan de behandeling ontvangt de patiënt medicijnen om de productie en de activiteit van de antistoffen zo laag mogelijk te maken. als er na behandeling bijna geen anti A of B lichamen meer aanwezig zijn in het bloed van de ontvanger, kan de niertransplantatie plaatsvinden.

Aantal ABO-niertransplantaties
Wereldwijd zijn ongeveer 400 ABO-incompatibele niertransplantaties uitgevoerd. In Nederland voert naast het UMCG het Erasmus MC in Rotterdam al langer dit type niertransplantaties uit. Het UMCG verwacht jaarlijks circa 12 ABO-incompatibele niertransplantaties te gaan doen. In 2007 zijn in het UMCG ruim 130 niertransplantaties uitgevoerd, waarvan meer dan 60 met een levende donornier.