Intensief sporten lokt astma uit

Astmapatiënten worden er vaak toe aangezet om wat te sporten. Lichaamsbeweging kan immers bijdragen tot een betere controle van de ziekte. Meer en meer gegevens wijzen er echter op dat intensief sporten juist astma uitlokt. Dat komt onder meer doordat bij inspanningen onverwarmde, droge lucht wordt ingeademd langs de mond. Snel ademen stelt sporters ook meer bloot aan allerlei vervuilende stoffen in de lucht. Een bericht in het medische weekblad de Huisarts.
Bronchiale hyperreactiviteit wordt vastgesteld bij 25-79% van de duursporters, en bij 20% van de kracht- en snelsporters. Intensief sporten, zeker als er volharding aan te pas komt, kan de structuur en de functie van de luchtwegen beïnvloeden en op die manier bronchiale hyperreactiviteit veroorzaken. Structuurveranderingen en inflammatie in de luchtwegen zijn ook vastgesteld bij sporters die geen astmaklachten hebben, dixit de huisarts.

Naast structurele en functionele veranderingen door training kunnen andere factoren het optreden van astma bevorderen. Het hoge luchtdebiet dat men bij sportprestaties nodig heeft, kan niet doorheen de neus worden geleid. Men gaat door de mond ademen, waardoor de ingeademde lucht niet langer in de neus verwarmd en bevochtigd wordt. Aan een hoog ritme wordt koude en droge lucht ingeademd, waardoor de luchtwegen worden afgekoeld en uitgedroogd. Daardoor ontstaat secretie van hyperosmolair vocht in de luchtwegen, wat inflammatie in de hand werkt. als na het beëindigen van de oefening de luchtwegen opnieuw warmer worden, neemt de lokale doorbloeding toe en ontstaat een tijdelijke plasmatranssudatie; dit kan nog bijdragen tot vernauwing van de luchtwegen, dixit de huisarts.

Doordat ze regelmatig snel gaan ademen, staan sporters ook meer bloot aan allerlei omgevingsfactoren; het gaat hier niet alleen om allergenen, maar ook om andere substanties. Vervuilende stoffen in de lucht – zoals uitlaatgassen – kunnen astmaklachten uitlokken, en de sensibilisatie door allergenen bevorderen. Aangetoond is dat ook bij atleten zonder astma, het inademen van fijn stof een ongunstige weerslag heeft op de sportprestaties. fijn stof veroorzaakt bronchusvernauwing door de productie van vrije radicalen, die zelf de synthese van leukotriënen op gang brengt. Gedacht wordt dat bij zwemmers ook de chloorderivaten die aanwezig zijn in de ontsmettingsmiddelen van het zwembad, bijdragen tot inflammatie in de luchtwegen en een verhoogde gevoeligheid voor allergenen, stelt de Huisarts.

Als ze adequaat behandeld worden, kunnen atleten met astma aanzienlijke prestaties leveren. Maar niet-gecontroleerd astma zorgt tijdens inspanning voor een snelle en opmerkelijke daling van het zuurstofgehalte in het bloed. De behandeling van astma is bij sporters in principe dezelfde als bij andere astmapatiënten, aldus nog de Huisarts. Kortwerkende bronchusverwijders kunnen voor de sportsessie worden ingenomen. Men moet er wel rekening mee houden dat het effect van deze middelen op sportgebonden bronchusvernauwing afneemt bij regelmatige inname. Daarom is het belangrijk ze in de laagst mogelijke dosis en aan de laagst mogelijke frequentie te gebruiken.

Bron:CMAJ 2008;179(6):543-8.
18 dec 2008 12u05
zie ook rubriek