Steeds meer Belgische koppels met een onvervulde kinderwens kiezen voor in-vitrofertilisatie. Onze centra voor reproductieve geneeskunde behoren dan ook tot de wereldtop. Maar experts waarschuwen voor commerciële uitwassen die de ziekteverzekering miljoenen euro's per jaar kosten.
Overal ter wereld kijken artsen en patiënten met afgunst naar de manier waarop de medisch begeleide voortplanting in België is georganiseerd. Die behoort wetenschappelijk gezien tot de absolute top. Ook het terugbetalingssysteem voor in-vitrofertilisatie (ivf) benijden veel landen ons. Geldgebrek is niet langer een obstakel om een kinderwens te vervullen, en dat is behoorlijk revolutionair.
Maar de succesverhalen van de Belgische reproductieve geneeskunde hebben ook hun keerzijde. De creatie van leven is vandaag big business geworden. fertiliteitcentra ontsnappen niet aan de economische wetten die ook in de ziekenhuiswereld gelden. Dat betekent quota halen om de dure technologische investeringen af te kunnen schrijven. Het betekent ook dat zakelijke overwegingen vaak doorwegen.
In het Gentse Universitair ziekenhuis (UZ) bijvoorbeeld. Op 14 november 2007 kreeg het UZ toelating van de Vlaamse regering om een schenking van 1,5 miljoen euro te aanvaarden. Het geld was bedoeld om de afdeling fertiliteit grondig te verbouwen. De weldoener van dienst: het Duitse farmaceutische bedrijf Merck Serono, producent van recombinante (d.w.z. met behulp van biotechnologie geproduceerde) gonadotrofines, dat zijn hormonale geneesmiddelen die de aanmaak en uitrijping van eicellen stimuleren.
Twee jaar eerder werd aan de K.U.Leuven de Serono Chair in Reproductive Medicine ingehuldigd. De titularis, professor Thomas D'Hooghe, verklaarde bij die gelegenheid in de Leuvense Alumnikrant: 'We bewaren uiteraard onze volledige onafhankelijkheid wat betreft de therapeutische keuzes van onze patiënten. En ook over wat wel en niet zal worden gepubliceerd, kunnen we volledig zelf beslissen. Anderzijds zullen we Serono natuurlijk ook niet moedwillig benadelen.'
Te snel in-vitrofertilisatie
Senator Patrik Vankrunkelsven (VLD) heeft bedenkingen bij die gang van zaken. 'We stellen vast dat een bedrijf zeer forse schenkingen doet en leerstoelen opent. Daar hoeft toch geen tekeningetje bij? Bovendien moet de ziekteverzekering, wij allemaal dus, miljoenen euro's extra neertellen om de financiële gevolgen van die betwistbare schenkingen te betalen.'
Bovendien zijn het lang niet de enige miljoenen die de ziekteverzekering 'te veel' betaalt om Belgen hun kinderwens in vervulling te laten gaan. Volgens de Gentse androloog en professor Frank Comhaire wordt er veel te snel en veel te vaak overgegaan tot in-vitrofertilisatie. 'In ruim de helft van de gevallen wordt ivf toegepast wegens een mindere spermakwaliteit', zegt Comhaire. 'Maar in tachtig procent van die gevallen gaat het om een aandoening die kan worden behandeld. We kunnen de vruchtbaarheid van de man gewoon herstellen. Dat vraagt, eigen aan het aanmaakproces van sperma, een paar maanden geduld, maar daarna krijg je wel vaak een natuurlijke zwangerschap. In tachtig procent van de gevallen waarbij de mannelijke factor speelt, is er binnen het jaar een zwangerschap, zónder in-vitrofertilisatie.
Volgens professor Delbeke, hoofd van het Centrum voor reproductieve geneeskunde aan het Antwerpse Universitair Ziekenhuis, blijven eerlijkheid, verantwoordelijkheid en vertrouwen dé pijlers waarop de medisch begeleide voortplanting moet kunnen steunen. 'De patiënt heeft geen boodschap aan marketingstrategieën tussen firma's, centra en artsen. En nog minder aan gedeelde verantwoordelijkheid. Alleen als op die drie pijlers kan worden voortgebouwd, kan de reputatie die België geniet op het vlak van reproductieve geneeskunde overeind blijven.'
Maar de succesverhalen van de Belgische reproductieve geneeskunde hebben ook hun keerzijde. De creatie van leven is vandaag big business geworden. fertiliteitcentra ontsnappen niet aan de economische wetten die ook in de ziekenhuiswereld gelden. Dat betekent quota halen om de dure technologische investeringen af te kunnen schrijven. Het betekent ook dat zakelijke overwegingen vaak doorwegen.
In het Gentse Universitair ziekenhuis (UZ) bijvoorbeeld. Op 14 november 2007 kreeg het UZ toelating van de Vlaamse regering om een schenking van 1,5 miljoen euro te aanvaarden. Het geld was bedoeld om de afdeling fertiliteit grondig te verbouwen. De weldoener van dienst: het Duitse farmaceutische bedrijf Merck Serono, producent van recombinante (d.w.z. met behulp van biotechnologie geproduceerde) gonadotrofines, dat zijn hormonale geneesmiddelen die de aanmaak en uitrijping van eicellen stimuleren.
Twee jaar eerder werd aan de K.U.Leuven de Serono Chair in Reproductive Medicine ingehuldigd. De titularis, professor Thomas D'Hooghe, verklaarde bij die gelegenheid in de Leuvense Alumnikrant: 'We bewaren uiteraard onze volledige onafhankelijkheid wat betreft de therapeutische keuzes van onze patiënten. En ook over wat wel en niet zal worden gepubliceerd, kunnen we volledig zelf beslissen. Anderzijds zullen we Serono natuurlijk ook niet moedwillig benadelen.'
Te snel in-vitrofertilisatie
Senator Patrik Vankrunkelsven (VLD) heeft bedenkingen bij die gang van zaken. 'We stellen vast dat een bedrijf zeer forse schenkingen doet en leerstoelen opent. Daar hoeft toch geen tekeningetje bij? Bovendien moet de ziekteverzekering, wij allemaal dus, miljoenen euro's extra neertellen om de financiële gevolgen van die betwistbare schenkingen te betalen.'
Bovendien zijn het lang niet de enige miljoenen die de ziekteverzekering 'te veel' betaalt om Belgen hun kinderwens in vervulling te laten gaan. Volgens de Gentse androloog en professor Frank Comhaire wordt er veel te snel en veel te vaak overgegaan tot in-vitrofertilisatie. 'In ruim de helft van de gevallen wordt ivf toegepast wegens een mindere spermakwaliteit', zegt Comhaire. 'Maar in tachtig procent van die gevallen gaat het om een aandoening die kan worden behandeld. We kunnen de vruchtbaarheid van de man gewoon herstellen. Dat vraagt, eigen aan het aanmaakproces van sperma, een paar maanden geduld, maar daarna krijg je wel vaak een natuurlijke zwangerschap. In tachtig procent van de gevallen waarbij de mannelijke factor speelt, is er binnen het jaar een zwangerschap, zónder in-vitrofertilisatie.
Volgens professor Delbeke, hoofd van het Centrum voor reproductieve geneeskunde aan het Antwerpse Universitair Ziekenhuis, blijven eerlijkheid, verantwoordelijkheid en vertrouwen dé pijlers waarop de medisch begeleide voortplanting moet kunnen steunen. 'De patiënt heeft geen boodschap aan marketingstrategieën tussen firma's, centra en artsen. En nog minder aan gedeelde verantwoordelijkheid. Alleen als op die drie pijlers kan worden voortgebouwd, kan de reputatie die België geniet op het vlak van reproductieve geneeskunde overeind blijven.'
