Controleverlies over eetgedrag (LC: Loss of control over eating) komt frequent voor bij jongeren. Bij jonge adolescenten (12-16 jaar) rapporteerde ongeveer 18 % LC. In een groep jongeren die een behandeling zochten voor hun overgewicht (8-18 jaar) rapporteerde tot 40 % van de steekproef dat ze LC hadden ervaren. Overgewicht en negatieve emoties spelen hierbij een cruciale rol. Dat blijkt uit het doctoraatsonderzoek van Lien Goossens (Vakgroep Ontwikkelings-, persoonlijkheids- en sociale psychologie) die – onder het promotorschap van prof. dr. Caroline Braet - de rol van ‘controleverlies over eetgedrag’ onderzocht bij kinderen en adolescenten, met een speciale focus op jongeren met overgewicht.
overgewicht en geslacht
jongeren met overgewicht rapporteerden frequenter LC naarmate de graad van overgewicht steeg. De resultaten toonden tevens aan dat hoewel tijdens de onderzoeken een substantieel deel van de mannelijke participanten aangaf LC ervaren te hebben, dit problematisch eetgedrag toch nog meer bij meisjes teruggevonden kan worden. Voorgaande bevindingen impliceren dat het optreden van afwijkend eetgedrag in het algemeen, en van LC in het bijzonder een maatschappelijke zorg moet zijn voor elke ouder en school. De aanwezigheid van LC op jonge leeftijd kan immers een eerste belangrijk kenmerk zijn van een ontwikkelende eetstoornis.
Belangrijk criterium voor eetstoornissen
als gevolg van het heersende slankheidideaal en de daarmee samenhangende dieet-cultuur kunnen we bij jongeren vaak onregelmatige eetpatronen detecteren. Toch leiden deze onregelmatige eetpatronen niet noodzakelijk bij iedereen tot klinische symptomen (o.a. eetbuien) of stoornissen (o.a. anorexia nervosa of bulimia nervosa). Het verliezen van de controle over eetgedrag wordt algemeen beschouwd als een belangrijk criterium voor het definiëren van eetbuien en dus ook voor het opmaken van de diagnose van eetstoornissen. Tot voor kort was echter weinig bekend omtrent het optreden, de karakteristieken en de ontwikkeling van dit criterium bij jongeren.
Negatieve emoties verhogen controleverlies
Daarnaast werden in het doctoraatsonderzoek ook psychologische kenmerken geëvalueerd die met LC samenhangen. Dit diende als basis voor het toetsen van mogelijke paden voor de ontwikkeling en instandhouding van LC. De resultaten toonden onder meer aan dat LC nauw samenhangt met het overdreven belang hechten aan eten, gewicht en lichaamsvormen. Vanuit de volwassenenliteratuur wordt dit over-evalueren van het belang van eten, gewicht en lichaamsvormen gekoppeld aan een laag zelfbeeld en beschouwd als dé kernproblematiek voor het ontstaan van eetstoornissen. Uit het UGent-onderzoek blijkt dat deze kernproblematiek ook al in jonge steekproeven een cruciale rol lijkt te spelen. Bovendien werd de specifieke waarde van negatieve emoties zoals angst en depressie aangetoond bij het voorspellen van LC. Het verliezen van de controle over het eetgedrag kan met andere woorden vaak begrepen worden als een inadequate manier om met negatieve gevoelens om te gaan.
Toch blijkt uit huidig proefschrift dat afhankelijk van de ervaren emotie (zoals angst versus depressie), mogelijks andere processen aanleiding kunnen geven tot LC. Zo kan LC bij angstige jongeren een manier zijn om trachten om te gaan met de verhoogde arousal (activatietoestand van het centrale en autonome zenuwstelsel) die zo kenmerkend is voor angst, terwijl in het geval van symptomen van depressie LC (tijdelijk) aanleiding kan geven tot het verkrijgen van meer positieve emoties.
De resultaten van huidig proefschrift hebben een aantal belangrijke klinische implicaties, zowel voor het stellen van de diagnose en de behandeling van bulimische problemen bij jongeren als op vlak van de behandeling van obesitas. Zo kan een verhoogde aandacht voor het al dan niet aanwezig zijn van LC op jonge leeftijd een betere screening van eetstoornissen toelaten.Tenslotte werd dankzij dit onderzoek verder het pad geëffend voor toekomstig onderzoek naar de ontwikkeling van eetpathologie bij (obese) jongeren.
jongeren met overgewicht rapporteerden frequenter LC naarmate de graad van overgewicht steeg. De resultaten toonden tevens aan dat hoewel tijdens de onderzoeken een substantieel deel van de mannelijke participanten aangaf LC ervaren te hebben, dit problematisch eetgedrag toch nog meer bij meisjes teruggevonden kan worden. Voorgaande bevindingen impliceren dat het optreden van afwijkend eetgedrag in het algemeen, en van LC in het bijzonder een maatschappelijke zorg moet zijn voor elke ouder en school. De aanwezigheid van LC op jonge leeftijd kan immers een eerste belangrijk kenmerk zijn van een ontwikkelende eetstoornis.
Belangrijk criterium voor eetstoornissen
als gevolg van het heersende slankheidideaal en de daarmee samenhangende dieet-cultuur kunnen we bij jongeren vaak onregelmatige eetpatronen detecteren. Toch leiden deze onregelmatige eetpatronen niet noodzakelijk bij iedereen tot klinische symptomen (o.a. eetbuien) of stoornissen (o.a. anorexia nervosa of bulimia nervosa). Het verliezen van de controle over eetgedrag wordt algemeen beschouwd als een belangrijk criterium voor het definiëren van eetbuien en dus ook voor het opmaken van de diagnose van eetstoornissen. Tot voor kort was echter weinig bekend omtrent het optreden, de karakteristieken en de ontwikkeling van dit criterium bij jongeren.
Negatieve emoties verhogen controleverlies
Daarnaast werden in het doctoraatsonderzoek ook psychologische kenmerken geëvalueerd die met LC samenhangen. Dit diende als basis voor het toetsen van mogelijke paden voor de ontwikkeling en instandhouding van LC. De resultaten toonden onder meer aan dat LC nauw samenhangt met het overdreven belang hechten aan eten, gewicht en lichaamsvormen. Vanuit de volwassenenliteratuur wordt dit over-evalueren van het belang van eten, gewicht en lichaamsvormen gekoppeld aan een laag zelfbeeld en beschouwd als dé kernproblematiek voor het ontstaan van eetstoornissen. Uit het UGent-onderzoek blijkt dat deze kernproblematiek ook al in jonge steekproeven een cruciale rol lijkt te spelen. Bovendien werd de specifieke waarde van negatieve emoties zoals angst en depressie aangetoond bij het voorspellen van LC. Het verliezen van de controle over het eetgedrag kan met andere woorden vaak begrepen worden als een inadequate manier om met negatieve gevoelens om te gaan.
Toch blijkt uit huidig proefschrift dat afhankelijk van de ervaren emotie (zoals angst versus depressie), mogelijks andere processen aanleiding kunnen geven tot LC. Zo kan LC bij angstige jongeren een manier zijn om trachten om te gaan met de verhoogde arousal (activatietoestand van het centrale en autonome zenuwstelsel) die zo kenmerkend is voor angst, terwijl in het geval van symptomen van depressie LC (tijdelijk) aanleiding kan geven tot het verkrijgen van meer positieve emoties.
De resultaten van huidig proefschrift hebben een aantal belangrijke klinische implicaties, zowel voor het stellen van de diagnose en de behandeling van bulimische problemen bij jongeren als op vlak van de behandeling van obesitas. Zo kan een verhoogde aandacht voor het al dan niet aanwezig zijn van LC op jonge leeftijd een betere screening van eetstoornissen toelaten.Tenslotte werd dankzij dit onderzoek verder het pad geëffend voor toekomstig onderzoek naar de ontwikkeling van eetpathologie bij (obese) jongeren.
