Remmen tumor geeft uitzaaiing

Kankermedicijnen die de groei van bloedvaten stoppen, remmen de groei van de kanker, maar ze stimuleren ook de agressiviteit en het uitzaaien van de kanker. Dat concluderen Belgische onderzoekers die in het nieuwste nummer van het tijdschrift Cancer Cell een overzicht geven van eerder onderzoek. In hetzelfde nummer staan twee aanvullende publicaties, waarin bij muizen wordt aangetoond dat bloedvatgroeiremmers de agressiviteit van tumoren en hun uitzaaiingen bevorderen.
De bloedvatgroeiremmers zijn het geesteskind van de Amerikaan Judah Folkman (1933-2008). Hij hield vanaf de jaren zeventig vol dat het stoppen van bloedvatgroei rond kankerweefsel een kankertherapie moest opleveren. Tumorcellen hebben veel zuurstof en voeding nodig; die moeten via nieuw aangelegde bloedvaatjes bij de tumor komen. Toen in de jaren negentig groeifactoren werden ontdekt die kankercellen uitscheiden om bloedvaten aan te leggen, kwam zijn droom uit.

Er kwam echter geen therapie die kanker de wereld uit hielp. Er is één bloedvatgroeiremmer op de markt. Dat is bevacizumab (avastin). Het wordt toegevoegd aan bestaande chemotherapie bij patiënten met uitgezaaide darm- en borstkanker, en bij bepaalde vormen van long- en nierkanker.

Patiënten met uitgezaaide darmkanker leven een maand of vier langer als ze bevacizumab krijgen. Bij patiënten met uitgezaaide borstkanker remt het middel de kankergroei wel een maand of zes goed af, maar ze leven maar krap twee maanden langer.

Er was al discussie over de vraag of de behandeling de overlevende tumor agressiever maakt. De Belgische onderzoekers dragen in hun review in Cancer Cell verklaringen aan. Ze veronderstellen dat de kankercellen door zuurstofgebrek eerder de eigenschappen selecteren om aan dat zuurstofgebrek te ontsnappen. Ze kunnen dan in omliggend weefsel groeien, of zelfs uitzaaien en zich elders in de patiënt vestigen.
12 mrt 2009 09u54