VIB-wetenschappers verbonden aan de K.U.Leuven hebben een molecule geïdentificeerd die de basis kan vormen voor een nieuwe therapie tegen de ziekte van Alzheimer. Dit is de eerste stap in de richting van een geneesmiddel dat de ziekte van Alzheimer tot stilstand zou kunnen brengen. Bestaande geneesmiddelen kunnen hooguit het geheugenverlies beperken gedurende de eerste fasen van de ziekte. Het toonaangevende tijdschrift Science publiceert dit onderzoek. Maar de weg naar een geneesmiddel is nog lang. Zelfs als alles goed gaat, duurt het nog minstens vijftien jaar eer zo’n middel beschikbaar wordt.
De ziekte van alzheimer
De ziekte van alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie in de Westerse wereld. De aantasting van het geheugen en het mentale functioneren zorgen voor een van de meest angstaanjagende ziektebeelden. Naar schatting zal ons land tegen 2010 meer dan 150 000 alzheimerpatienten tellen. Momenteel kan deze ziekte nog niet genezen worden. De huidige geneesmiddelen voor alzheimerpatienten ondersteunen voor korte tijd het geheugen, maar stoppen het afsterven van de hersencellen niet.
Plakken en het Y-secretasecomplex
Typisch voor de hersenen van alzheimerpatienten is de aanwezigheid van amyloide plakken, dit zijn abnormale ophopingen van een eiwit (beta-amyloide) tussen de zenuwcellen. Het kleverige beta-amyloide ontstaat wanneer het voorlopereiwit (amyloide precursorproteine) op een verkeerde manier in stukken geknipt wordt.
Het Y-secretasecomplex . dat eiwitten op een specifieke plaats knipt . speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van de plakken. Dit complex (samenwerkende groep eiwitten) is echter ook betrokken bij de regulatie van een reeks andere levensnoodzakelijke eiwitten zoals Notch, dat een cruciale rol speelt bij de ontwikkeling van embryo's. Vandaar dat vele kandidaat geneesmiddelen die op het volledige Y-secretasecomplex inwerken, op toxische bijwerkingen botsen.
Aph1B
Lutgarde Serneels, Jerome Van Biervliet en collega's onder leiding van Bart De Strooper onderzochten in samenwerking met buitenlandse onderzoekers het Y-secretasecomplex in verschillende weefsels. Zij toonden aan dat het complex een andere vorm en werking heeft naargelang het weefsel waarin het secretase actief is. Voor hun onderzoek gebruikten de vorsers muismodellen voor de ziekte van Alzheimer. Het inactiveren van de variant, Aph1B Y-secretase, leidde bij alzheimermuizen tot verminderde vorming van de plakken, zonder enige schadelijke bijwerking.
Belang van het onderzoek
Met deze vinding openen de onderzoekers de deur voor de ontwikkeling van geneesmiddelen die Y-secretase inactiveren. Door zich te richten op een variant van het complex die specifiek in de hersenen knipt. het Aph1B Y-secretasecomplex - is het mogelijk om de vorming van de plakken te vermijden, terwijl de andere functies van Y-secretase toch niet verhinderd worden. Dit doet de hoop rijzen op een eerste geneesmiddel dat de ziekte van Alzheimer zal kunnen stoppen. Omdat de neveneffecten vermeden worden, zou het ook preventief aan personen met een risico kunnen gegeven worden. Een dergelijk middel zal echter nog zeker vijftien jaar van voortgezet onderzoek vergen.
Aangezien Y-secretase ook betrokken is bij het ontstaan van bepaalde kankers, kan onderzoek naar de verschillende varianten van Y-secretase ook bij deze ziekten tot nieuwe inzichten leiden.
Voor al uw vragen kunt u terecht op patienteninfo@vib.be
De ziekte van alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie in de Westerse wereld. De aantasting van het geheugen en het mentale functioneren zorgen voor een van de meest angstaanjagende ziektebeelden. Naar schatting zal ons land tegen 2010 meer dan 150 000 alzheimerpatienten tellen. Momenteel kan deze ziekte nog niet genezen worden. De huidige geneesmiddelen voor alzheimerpatienten ondersteunen voor korte tijd het geheugen, maar stoppen het afsterven van de hersencellen niet.
Plakken en het Y-secretasecomplex
Typisch voor de hersenen van alzheimerpatienten is de aanwezigheid van amyloide plakken, dit zijn abnormale ophopingen van een eiwit (beta-amyloide) tussen de zenuwcellen. Het kleverige beta-amyloide ontstaat wanneer het voorlopereiwit (amyloide precursorproteine) op een verkeerde manier in stukken geknipt wordt.
Het Y-secretasecomplex . dat eiwitten op een specifieke plaats knipt . speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van de plakken. Dit complex (samenwerkende groep eiwitten) is echter ook betrokken bij de regulatie van een reeks andere levensnoodzakelijke eiwitten zoals Notch, dat een cruciale rol speelt bij de ontwikkeling van embryo's. Vandaar dat vele kandidaat geneesmiddelen die op het volledige Y-secretasecomplex inwerken, op toxische bijwerkingen botsen.
Aph1B
Lutgarde Serneels, Jerome Van Biervliet en collega's onder leiding van Bart De Strooper onderzochten in samenwerking met buitenlandse onderzoekers het Y-secretasecomplex in verschillende weefsels. Zij toonden aan dat het complex een andere vorm en werking heeft naargelang het weefsel waarin het secretase actief is. Voor hun onderzoek gebruikten de vorsers muismodellen voor de ziekte van Alzheimer. Het inactiveren van de variant, Aph1B Y-secretase, leidde bij alzheimermuizen tot verminderde vorming van de plakken, zonder enige schadelijke bijwerking.
Belang van het onderzoek
Met deze vinding openen de onderzoekers de deur voor de ontwikkeling van geneesmiddelen die Y-secretase inactiveren. Door zich te richten op een variant van het complex die specifiek in de hersenen knipt. het Aph1B Y-secretasecomplex - is het mogelijk om de vorming van de plakken te vermijden, terwijl de andere functies van Y-secretase toch niet verhinderd worden. Dit doet de hoop rijzen op een eerste geneesmiddel dat de ziekte van Alzheimer zal kunnen stoppen. Omdat de neveneffecten vermeden worden, zou het ook preventief aan personen met een risico kunnen gegeven worden. Een dergelijk middel zal echter nog zeker vijftien jaar van voortgezet onderzoek vergen.
Aangezien Y-secretase ook betrokken is bij het ontstaan van bepaalde kankers, kan onderzoek naar de verschillende varianten van Y-secretase ook bij deze ziekten tot nieuwe inzichten leiden.
Voor al uw vragen kunt u terecht op patienteninfo@vib.be
