Richtlijn grensoverschrijdende verzorging: goede en slechte punten

Vorige week heeft het Europese Parlement in de eerste lezing het voorstel van richtlijn over grensoverschrijdende verzorging goedgekeurd. Hiermee is een eerste stap gezet naar een versoepeling van de patiëntenmobiliteit. De richtlijn verdient alleszins meer dan enkel kritiek.
Gisteren heeft het Europese Parlement het voorstel van richtlijn over grensoverschrijdende verzorging goedgekeurd. Volgens de Minister van Sociale Zaken is deze richtlijn enkel van toepassing op een “uiterst kleine groep van welgestelde patiënten, want zij alleen zijn in staat om de kosten van de verzorging en de verplaatsing voor te schieten, die pas nadien door het ziekenfonds worden terugbetaald”. Het Europese Parlement had oren naar deze bezorgdheid en heeft getracht dit op te lossen door een soort van “gezondheidsvoucher” in het leven te roepen. Een soort van cheque, afgeleverd door het ziekenfonds, waarmee de patiënt in het buitenland zelf geen medische kosten hoeft voor te schieten.

Minister onkelinx maakt zich ook zorgen over de mogelijke impact van buitenlandse patiënten die naar de Belgische ziekenhuizen komen. De Onafhankelijke ziekenfondsen delen deze bezorgdheid, maar herinneren er aan dat België een observatorium zal oprichten dat vanaf 01/07/09 de instroom van buitenlandse patiënten in het oog moet houden en aanbevelingen kan formuleren. De Onafhankelijke ziekenfondsen wensen als ziekenfonds een bijdrage te leveren tot de werkzaamheden van dit observatorium.

In haar zoektocht naar oplossingen is de Europese Commissie er niet in geslaagd om de regels te vereenvoudigen. Naast de bestaande procedures (E112 – procedure, met toestemming van het ziekenfonds) voorziet de richtlijn in de mogelijkheid voor de patiënt om zich zonder toestemming van het ziekenfonds in het buitenland te laten behandelen en van een terugbetaling aan Belgisch tarief te genieten. Wat indien het gaat om een behandeling of ingreep in een andere lidstaat, die niet bestaat of niet erkend wordt in België? Inderdaad, geen terugbetaling. Wie zich in een andere lidstaat aanbiedt voor een behandeling zonder toestemming van het ziekenfonds, zal in sommige landen (zoals Duitsland en Oostenrijk) als een privé-patiënt beschouwd worden, wat in hogere facturen zal resulteren.

Goede punten
Door al deze kritiek zou men bijna vergeten dat er in deze richtlijn ook positieve elementen staan waarover weinig gesproken wordt.
  • De oprichting van nationale contactpunten in elke lidstaat, waar de patiënt terecht kan voor informatie over deze materie, is alleszins een belangrijke ontwikkeling. Vandaag de dag is het niet eenvoudig om de juiste informatie te vinden wanneer men zich in het buitenland wil laten behandelen.
  • De erkenning van buitenlandse voorschriften in de lidstaten is ook een positieve ontwikkeling en is in feite een officialisering van zaken die in de grensstreek in de praktijk al gebeuren.
  • Tot slot, de oprichting van een Europees netwerk van referentiecentra of de organisatie van betrouwbare statistieken van de patiëntenstromen in de EU (vandaag onbestaande) zijn ook interessante initiatieven.
In België zal dit dossier met bijzondere aandacht gevolgd worden, daar het niet onmogelijk is dat dit dossier op de tafel eindigt van het Belgische voorzitterschap (01/07/2010) van de EU.