Tweetalig onderwijs stimuleert leercapaciteit bij kinderen

Kinderen die al van jonge leeftijd een deel van de leerstof op school in een andere taal krijgen, hebben een beduidend grotere leercapaciteit dan hun leeftijdsgenootjes. Voor het eerst wordt dit ook bewezen door beeldmateriaal. Onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel hebben de hersenactiviteit van een- en tweetalige kinderen in beeld gebracht. Hieruit blijkt dat de hersenen van tweetalige kinderen veel minder inspanning moeten leveren bij eenvoudige rekenopdrachten.
Wetenschappers van de Vrije Universiteit Brussel ijveren al vijftien jaar voor een veralgemeend tweetalig onderwijsaanbod in Nederlandstalige scholen, maar meer dan enkele proefprojecten (5 in Brussel, 9 in Vlaanderen) heeft dat op Nederlandstalig niveau voorlopig nog niet opgeleverd. Onze Franstalige landgenoten hebben de boodschap wel begrepen en zitten al een stuk verder op het gebied van meertalig onderwijs.

De voordelen van meertalig onderwijs zijn nochtans legio. Door een aantal lessen in het Frans te volgen – twintig procent is al voldoende – kunnen de kinderen op een geďntegreerde en natuurlijke manier de tweede taal leren. Tegenstanders vrezen dat dit ten koste zou gaan van de eigen moedertaal of van de beheersing van de leerstof, maar onderzoek heeft intussen veelvuldig aangetoond dat deze angst ongegrond is. Meer nog: uit recent onderzoek van prof. dr. Piet Van de Craen en enkele collega’s van de Vrije Universiteit Brussel blijkt dat meertalig onderwijs zelfs een hele reeks troeven biedt. Voor het eerst brengen zij deze nu ook in beeld door middel van hersenscans.

Niet alleen gebeurt de verwerving van de tweede taal bij meertalig onderwijs veel optimaler dan op de traditionele manier, maar bovendien blijkt deze aanpak ook heel wat positieve effecten te hebben op de taalvaardigheid in de moedertaal. De stof die in de tweede taal wordt onderwezen, wordt even goed beheerst en in sommige gevallen zelfs beter dan wanneer die in de moedertaal wordt gegeven. Zo noteerden sommige scholen met name voor het vak wiskunde opvallend goede resultaten. Dit positieve effect deed zich wel voornamelijk voor op het basisschoolniveau.

Het basisprincipe is eenvoudig: om delen van de leerstof in een andere taal te volgen, moeten de hersenen actiever zijn tijdens het leerproces. hersenen die geprikkeld en uitgedaagd worden, presteren beter net zoals de spieren van een atleet sterker worden door training. Er worden meer neuronale verbindingen gemaakt, vooral op jonge leeftijd. Voor een optimaal resultaat kan men dan ook het best zo vroeg mogelijk beginnen met meertalig onderwijs, bijvoorbeeld van in de kleuterklas.

De positieve effecten van tweetaligheid zijn ook duidelijk te zien op de hersenscans die de onderzoekers maakten van kinderen die eenvoudige bewerkingen voorgelegd kregen. Op de scans is een duidelijk verschil te zien tussen een- en tweetalige kinderen. De hersenen van eentaligen vertonen bij de oefening een duidelijke inspanning, terwijl de hersenen van de tweetalige kinderen helemaal geen werkdruk vertonen. De hersenactiviteit van de kinderen uit het tweetalig onderwijs, ligt ergens in het midden tussen deze twee extremen. Dit bewijst dat tweetaligheid zelfs voor non-verbale taken een gunstig effect heeft op de hersencapaciteiten.
18 aug 2009 09u31