Diabetescijfers stijgen explosief

Het aantal gevallen van diabetes gaat wereldwijd angstwekkend snel de hoogte in. Er zijn vandaag bijna driehonderd miljoen diabetespatiënten, bijna tien keer zo veel als in 1985. Dat heeft de Internationale Diabetes Federatie (IDF) deze week gezegd op een conferentie in Montreal. Volgens de voorzitter van de IDF, Jean Claude Mbanya, is de epidemie niet langer onder controle. Het probleem is vooral ernstig in ontwikkelingslanden, waar een veranderend voedingspatroon tot een sterke toename van diabetes leidt, maar waar geen geld is voor de dure medicijnen.
Het aantal mensen met diabetes (suikerziekte) in de wereld is opgelopen tot een schrikbarende 285 miljoen. Dat heeft de Internationale diabetes Federatie (IDF) deze week gezegd op een conferentie in Montreal.

De nieuwe cijfers tonen aan hoe hard diabetes op weg is om de wereld te veroveren. In 1985 werd het aantal suikerzieken wereldwijd nog op ‘maar' dertig miljoen geschat. Vijftien jaar later waren het er al 150 miljoen, en vandaag komt hun aantal in de buurt van 300 miljoen – ter vergelijking: er zijn 33 miljoen mensen besmet met het aidsvirus hiv.

Volgens de nieuw aangetreden voorzitter van de IDF, de Kameroense Jean Claude Mbanya, is de epidemie dan ook niet langer onder controle. ‘We verliezen voortdurend terrein.'

‘Diabetes is booming', beaamt de Leuvense hoogleraar endocrinologie Chantal Mathieu. ‘Het is geen epidemie meer, maar een pandemie geworden: de hele wereld is getroffen. Er gaan meer mensen aan diabetes dood dan aan aids, maar je hoort er veel minder over in de media.'

Dat komt volgens Mathieu omdat diabetes met een imagoprobleem zit: ‘De typische suikerzieke is een zwaarlijvige man die met een biertje voor tv hangt. Dat is niet sexy, hé, mensen vinden algauw dat je het dan zelf hebt gezocht.'

Diabetes is nochtans een ernstige ziekte: elk jaar sterven er wereldwijd vier miljoen mensen aan – twee keer zoveel als aan aids. De complicaties van suikerziekte zijn niet mis: blindheid, nierziekte, hartziekte, beroerten, amputatie van ledematen. In België gaan jaarlijks 5.600 mensen aan diabetes dood – drie keer zoveel als aan de griep, die in de media nochtans op veel meer zendtijd en kolomruimte kan rekenen.

Er zijn twee vormen van diabetes: type 1 en type 2. Type 1, ‘jeugddiabetes', kan niet worden voorkomen. Het is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam zijn eigen insuline-producerende cellen vernietigt. Mensen met deze vorm hebben dagelijkse insuline-injecties nodig om te overleven.

Maar de meeste gevallen van diabetes (85%-95%) behoren tot het type 2, ook ‘ouderdomsdiabetes' genoemd, dat in veel gevallen wel kan worden voorkomen. Mensen met type 2 produceren wel insuline maar kunnen hem niet altijd efficiënt meer gebruiken. Toch houden ze hun bloedsuikergehalte meestal met een combinatie van dieet, sport en soms ook medicatie onder controle. Naar schatting zestig procent of meer van type 2 diabetes zou voorkomen kunnen worden, door gezonde eet- en leefgewoonten.

Daar wringt het schoentje in veel landen: steeds meer mensen, ook in ontwikkelingslanden, gaan steeds vetter eten en een zittend leven leiden. Dat is vragen om diabetes, zeker als de ziekte ook nog eens in de genen zit, wat bijvoorbeeld het geval is op de eilanden van de Stille Oceaan, waar 77 miljoen mensen diabetes hebben. In India leven de meeste mensen met diabetes. De teller staat er op 50,8 miljoen. China volgt met 43,2 miljoen, daarna komen de VS (26,8 miljoen) en Rusland (9,6 miljoen). België telt 610.000 suikerzieken, acht procent van de volwassen bevolking.

Procentueel is de eilandstaat Nauru, in de Stille Oceaan, het zwaarst getroffen: bijna een op de drie volwassenen (30,9%) heeft er diabetes. Daarna volgen de Verenigde Arabische Emiraten (18,7%), Saoedi-Arabië (16,8%), Mauritius (16,2%), Bahrein (15,4%), Réunion (15,3%), Koeweit (14,6%), Oman en Tonga (13,4%) en Maleisië (11.6%).

Diabetes heeft voor deze veelal arme landen ook economische gevolgen. Volgens de jongste cijfers treft diabetes in lage- en middellagelonenlanden veel meer werkende mensen dan tot dusver gedacht. Een diabetesdiagnose kan er een hele familie in armoede storten, zegt Chantal Mathieu, ‘ook al verstrekken farmabedrijven er veel diabetesmedicijnen tegen kostprijs'.
22 okt 2009 09u42
zie ook rubriek