Hoe onze hersenen reageren op emotionele prikkels wordt bepaald onze persoonlijkheid en niet enkel door eerdere ervaringen en leerprocessen. Dat blijkt uit een onderzoek van psychiater Chris Baeken van de Vrije Universiteit Brussel en enkele collega's.
Emotionele visuele prikkels, zoals gelaatsuitdrukkingen, worden voortdurend door onze hersenen 'gemonitord' om hun belang in te schatten. De manier waarop we reageren op die prikkels hangt af van onze persoonlijkheid, temperament en individuele stijl. Deze zijn voor een groot deel genetisch bepaald.
In het diepere emotionele gedeelte van onze hersenen zijn de amygdalae betrokken bij de verwerking van emotionele informatie. De functies van beide amygdala zijn echter verschillend: zo wordt de rechter amygdala actief bij het verwerken van alle emotionele stimuli, terwijl de linker enkel actief wordt wanneer verlengde aandacht noodzakelijk is.
Om te onderzoeken of deze gelateraliseerde functies behalve door geslacht ook worden beïnvloed door de individuele persoonlijkheidskenmerken, bestudeerden de onderzoekers een reeks jonge vrouwen van gemiddeld 24 jaar die naar voor hen onbekende babygezichten keken. Ze kregen lachende gezichten te zien, maar ook minder aangename beelden zoals van baby's die aan een huidziekte lijden. Babygezichten lokken doorgaans sterke emoties uit bij jonge vrouwen..Vrouwen werden op basis van de Temperament en Karaktervragenlijst opgedeeld in drie groepen op basis van hun score op Harm Avoidance, of de neiging om leed te vermijden. Deze vragenlijst is gebaseerd op typisch genetisch bepaalde temperamentkenmerken.
Uit het onderzoek bleek dat vrouwen met een sterke neiging om leed te vermijden significant meer activiteit vertoonden in de linker amygdala bij het zien van baby's die aversieve gevoelens opriepen. Deze resultaten tonen aan dat bij vrouwen die van nature uit gevoelig zijn voor angstige en depressieve belevingen en vatbaar voor depressie- en angststoornissen, de verlengde aandacht voornamelijk naar negatieve informatie uitgaat. Bij het zien van gezonde baby's vonden de onderzoekers geen groepsverschillen.
De resultaten zijn erg belangrijk omdat ze aantonen dat onze hersenen reageren op emotionele prikkels volgens een genetisch bepaald patroon, los van leerprocessen. Zelfs bij jonge vrouwen die nog nooit psychische problemen doormaakten, vonden onderzoekers een onderliggende neurobiologische kwetsbaarheid bij het zien en verwerken van negatieve emotionele informatie. Toekomstig onderzoek moet dus zeker rekening houden met deze genetisch bepaalde temperamentverschillen. Hoe deze ‘genetische blauwdruk’ ons gedrag op emotionele prikkels verder bepaalt, zal verder onderzocht moeten worden.
Referentie
Amygdala responses to positively and negatively valenced baby faces in healthy female volunteers: influences of individual differences in harm avoidance. Chris Baeken, Rudi De Raedt, Nick Ramsey, Peter Van Schuerbeek, Dora Hermes, Axel Bossuyt, Lemke Leyman, Marie-Anne Vanderhasselt, Johan De Mey, Robert Luypaert. Brain Research 1296 (2009) 94–103.
In het diepere emotionele gedeelte van onze hersenen zijn de amygdalae betrokken bij de verwerking van emotionele informatie. De functies van beide amygdala zijn echter verschillend: zo wordt de rechter amygdala actief bij het verwerken van alle emotionele stimuli, terwijl de linker enkel actief wordt wanneer verlengde aandacht noodzakelijk is.
Om te onderzoeken of deze gelateraliseerde functies behalve door geslacht ook worden beïnvloed door de individuele persoonlijkheidskenmerken, bestudeerden de onderzoekers een reeks jonge vrouwen van gemiddeld 24 jaar die naar voor hen onbekende babygezichten keken. Ze kregen lachende gezichten te zien, maar ook minder aangename beelden zoals van baby's die aan een huidziekte lijden. Babygezichten lokken doorgaans sterke emoties uit bij jonge vrouwen..Vrouwen werden op basis van de Temperament en Karaktervragenlijst opgedeeld in drie groepen op basis van hun score op Harm Avoidance, of de neiging om leed te vermijden. Deze vragenlijst is gebaseerd op typisch genetisch bepaalde temperamentkenmerken.
Uit het onderzoek bleek dat vrouwen met een sterke neiging om leed te vermijden significant meer activiteit vertoonden in de linker amygdala bij het zien van baby's die aversieve gevoelens opriepen. Deze resultaten tonen aan dat bij vrouwen die van nature uit gevoelig zijn voor angstige en depressieve belevingen en vatbaar voor depressie- en angststoornissen, de verlengde aandacht voornamelijk naar negatieve informatie uitgaat. Bij het zien van gezonde baby's vonden de onderzoekers geen groepsverschillen.
De resultaten zijn erg belangrijk omdat ze aantonen dat onze hersenen reageren op emotionele prikkels volgens een genetisch bepaald patroon, los van leerprocessen. Zelfs bij jonge vrouwen die nog nooit psychische problemen doormaakten, vonden onderzoekers een onderliggende neurobiologische kwetsbaarheid bij het zien en verwerken van negatieve emotionele informatie. Toekomstig onderzoek moet dus zeker rekening houden met deze genetisch bepaalde temperamentverschillen. Hoe deze ‘genetische blauwdruk’ ons gedrag op emotionele prikkels verder bepaalt, zal verder onderzocht moeten worden.
Referentie
Amygdala responses to positively and negatively valenced baby faces in healthy female volunteers: influences of individual differences in harm avoidance. Chris Baeken, Rudi De Raedt, Nick Ramsey, Peter Van Schuerbeek, Dora Hermes, Axel Bossuyt, Lemke Leyman, Marie-Anne Vanderhasselt, Johan De Mey, Robert Luypaert. Brain Research 1296 (2009) 94–103.
