De vraag om de kostprijs van de gezondheidszorg onder controle te houden klinkt steeds luider. Tegelijkertijd wordt verwacht dat diezelfde gezondheidszorg kwalitatief hoogstaand is. Het concept Pay for Quality (P4Q) kan misschien aan die behoeften beantwoorden. Bij P4Q wordt de vergoeding van de zorgverlener niet alleen gekoppeld aan de hoeveelheid geleverde zorg, maar ook aan de kwaliteit van die zorg. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) onderzocht in samenwerking met UGent, KULeuven, ULg en UA welke lessen uit buitenlandse initiatieven kunnen getrokken worden.
Het stelde vast dat de meerderheid van de P4Q programma’s een variërend en globaal matig positief effect hebben op de zorgkwaliteit en dat negatieve effecten nauwelijks voorkomen. Om P4Q in België toe te passen, moet er echter aan een aantal voorwaarden voldaan worden.
Buitenlandse voorbeelden
De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hebben een ruime voorsprong wat betreft ervaring met P4Q. P4Q richt zich voornamelijk op preventieve zorg (bvb screening) en chronische zorg (bvb diabeteszorg). Initiatieven in acute zorg concentreren zich o.a. op hartinfarct en longontsteking. In het VK stijgt het inkomen van de huisartsen als ze een bepaald kwaliteitsniveau bereiken. Tot 25% van hun inkomen wordt op die manier bepaald door het P4Q programma. In de VS bepaalt de stimulans tot 12 % van de inkomsten en vaak krijgen enkel de best presterende zorgverstrekkers een bonus.
Heeft P4Q een positieve impact op de kwaliteit van de zorg?
De resultaten variëren sterk van programma tot programma, maar een meerderheid van de programma’s heeft een matig positief effect op de zorgkwaliteit. Ongewenste effecten, zoals het uitsluiten van patiënten die een negatieve invloed op het resultaat kunnen hebben, zijn er nauwelijks.. Een van de positieve neveneffecten van P4Q is bovendien dat het kwaliteitsverschil tussen zorgverleners kleiner wordt. P4Q lijkt ook kosteneffectief, maar er bestaan daarover nog te weinig studies.
Belgische situatie vandaag: nog geen echte P4Q
Slechts een paar van de 14 Belgische kwaliteitsinitiatieven die werden onderzocht omvatten een soort financiële stimulans. Er is maar één echt P4Q initiatief: een pilootproject gericht op borstkankerpreventie, waar de kwaliteit daadwerkelijk gekoppeld is aan een vergoeding. Dit neemt niet weg dat de meerderheid van de andere initiatieven ook zou kunnen evolueren naar P4Q.
Moet er meer P4Q in België worden toegepast?
Er bestaan al talrijke initiatieven om het kwaliteitsniveau te verhogen. Het KCE heeft er al een aantal bestudeerd (zie KCE-rapporten 41 en 76). Het is niet aan het KCE om een keuze te maken tussen deze initiatieven en om zich uit te spreken over het opstarten van een P4Q programma in België. Maar als er beslissingen hierover worden genomen kunnen er wel lessen worden getrokken uit de ervaringen van andere landen.
Zo pleit het KCE voor een geleidelijke invoering van P4Q, vooraf getest d.m.v. pilootprogramma’s. De kwaliteit van zorg zou moeten worden beoordeeld op basis van kwaliteitsvereisten gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Daarvoor zijn nauwkeurige, gevalideerde gegevens zeer belangrijk. Een investering in IT en een auditsysteem zijn dan ook onontbeerlijk. Het KCE beveelt aan om iedereen die de kwaliteitsdoeleinden behaalt te belonen en niet alleen degenen met de beste resultaten. Een systeem om de totale impact en de kosteneffectiviteit te meten en te communiceren aan de deelnemers zou moeten worden opgezet.
De volledige tekst van de studie is beschikbaar op de website van het KCE: http://kce.fgov.be (rubriek publicaties) onder de referentie KCE Reports vol.118A.
Buitenlandse voorbeelden
De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hebben een ruime voorsprong wat betreft ervaring met P4Q. P4Q richt zich voornamelijk op preventieve zorg (bvb screening) en chronische zorg (bvb diabeteszorg). Initiatieven in acute zorg concentreren zich o.a. op hartinfarct en longontsteking. In het VK stijgt het inkomen van de huisartsen als ze een bepaald kwaliteitsniveau bereiken. Tot 25% van hun inkomen wordt op die manier bepaald door het P4Q programma. In de VS bepaalt de stimulans tot 12 % van de inkomsten en vaak krijgen enkel de best presterende zorgverstrekkers een bonus.
Heeft P4Q een positieve impact op de kwaliteit van de zorg?
De resultaten variëren sterk van programma tot programma, maar een meerderheid van de programma’s heeft een matig positief effect op de zorgkwaliteit. Ongewenste effecten, zoals het uitsluiten van patiënten die een negatieve invloed op het resultaat kunnen hebben, zijn er nauwelijks.. Een van de positieve neveneffecten van P4Q is bovendien dat het kwaliteitsverschil tussen zorgverleners kleiner wordt. P4Q lijkt ook kosteneffectief, maar er bestaan daarover nog te weinig studies.
Belgische situatie vandaag: nog geen echte P4Q
Slechts een paar van de 14 Belgische kwaliteitsinitiatieven die werden onderzocht omvatten een soort financiële stimulans. Er is maar één echt P4Q initiatief: een pilootproject gericht op borstkankerpreventie, waar de kwaliteit daadwerkelijk gekoppeld is aan een vergoeding. Dit neemt niet weg dat de meerderheid van de andere initiatieven ook zou kunnen evolueren naar P4Q.
Moet er meer P4Q in België worden toegepast?
Er bestaan al talrijke initiatieven om het kwaliteitsniveau te verhogen. Het KCE heeft er al een aantal bestudeerd (zie KCE-rapporten 41 en 76). Het is niet aan het KCE om een keuze te maken tussen deze initiatieven en om zich uit te spreken over het opstarten van een P4Q programma in België. Maar als er beslissingen hierover worden genomen kunnen er wel lessen worden getrokken uit de ervaringen van andere landen.
Zo pleit het KCE voor een geleidelijke invoering van P4Q, vooraf getest d.m.v. pilootprogramma’s. De kwaliteit van zorg zou moeten worden beoordeeld op basis van kwaliteitsvereisten gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Daarvoor zijn nauwkeurige, gevalideerde gegevens zeer belangrijk. Een investering in IT en een auditsysteem zijn dan ook onontbeerlijk. Het KCE beveelt aan om iedereen die de kwaliteitsdoeleinden behaalt te belonen en niet alleen degenen met de beste resultaten. Een systeem om de totale impact en de kosteneffectiviteit te meten en te communiceren aan de deelnemers zou moeten worden opgezet.
De volledige tekst van de studie is beschikbaar op de website van het KCE: http://kce.fgov.be (rubriek publicaties) onder de referentie KCE Reports vol.118A.
