Celtherapie voor diabetes komt dichterbij

Diabetespatiënten die insulineproducerende pancreascellen van een donor ingeplant krijgen, hoeven gedurende minstens een jaar geen inspuitingen meer te krijgen. Er zijn echter te weinig donoren om iedereen te helpen. Maar het differentiëren van stamcellen zou hier in de toekomst verandering in kunnen brengen. Een eerste stap is al gezet: onderzoeker Josué Kunjom Mfopou van de Vrije Universiteit Brussel stelde een efficiënt systeem op punt om pancreatische progenitorcellen af te leiden uit menselijke embryonale stamcellen.
Menselijke embryonale stamcellen kunnen zichzelf eindeloos kopiëren, en kunnen zich ontwikkelen tot allerlei types weefsel. Hierdoor openen ze heel wat deuren voor de regeneratieve geneeskunde. Nu al worden bij sommige diabetespatiënten insulineproducerende pancreascellen van donoren ingeplant, waardoor ze gedurende minstens een jaar geen insuline-injecties nodig hebben. Maar door een gebrek aan donoren is deze behandeling niet toegankelijk voor alle patiënten. Het differentiëren van stamcellen tot pancreatische beta-cellen kan een oplossing bieden voor dit tekort.

In zijn doctoraatsonderzoek bestudeerde onderzoeker Josué Kunjom Mfopou van het diabetes Research Center van de Vrije Universiteit Brussel de invloed van groeifactoren op de ontwikkeling van stamcellen tot pancreascellen. Uit zijn onderzoeksresultaten bleek dat de micro-omgeving van differentiërende stamcellen niet geschikt is voor een optimale ontwikkeling van pancreatische cellen. In een gecontroleerd kweekmedium bleken alvleesklieren van muizenembryo’s echter binnen de week te verdubbelen in omvang en insulineproducerende cellen te genereren. Zodra deze werden blootgesteld aan de micro-omgeving van differentiërende embryonale stamcellen, stopten zowel de groei als de vrijgave van insuline.

Mfopou slaagde er nog niet in om insulineproducerende cellen te genereren uit menselijke embryonale stamcellen, maar kon wel een efficiënt systeem op punt stellen om pancreatische progenitorcellen af te leiden uit menselijke embryonale stamcellen. Hun verdere ontwikkeling tot functionele beta-cellen wordt nog onderzocht, maar nu al staat vast dat dit onderzoek een belangrijke stap betekent voor de behandeling van diabetes met celtherapie.

Referenties

Mfopou J.K. et al. Sonic hedgehog and other soluble factors from differentiating embryoid bodies inhibit pancreas development. Stem Cells 2007; 25(5): 1156-1165.

Mfopou J.K. et al. Early BMP blockade and late exposure to FGF exclude hepatic and improve pancreatic fate from human embryonic stem cells. Manuscript submitted