Onderzoekers van het VIB (Vlaams Instituut voor Biotechnologie) en de Universiteit Gent zijn op een onverwachte piste gestoten in de behandeling van septische shock. Dat is de meest voorkomende doodsoorzaak in intensieve zorg-eenheden. Door de vorming van stikstofoxide (NO) te stimuleren, slaagden wetenschappers Anje Cauwels en Peter Brouckaert erin om de overlevingskansen van muizen met septische shock gevoelig te doen stijgen. Dat is een totaal onverwacht resultaat. Totnogtoe werd aangenomen dat stikstofoxide, een boodschappermolecule in het lichaam, verantwoordelijk was voor de vaak dodelijke daling van de bloeddruk bij septische shock.
septische shock, kortweg sepsis, is een medische toestand waarbij acute ontsteking, lage bloeddruk enbloedklonters zorgen voor een gevaarlijke terugval van de doorbloeding van de organen. Bij de patiëntvalt het ene orgaan na het andere uit door zuurstofgebrek. Momenteel is enkel ondersteunendebehandeling beschikbaar.
Stikstofoxide werd in het verleden verantwoordelijk geacht voor het ineenstuiken van de doorbloedingvan patiënten met septische shock. Daarom heeft het medisch onderzoek zich vooral gericht op debestrijding van het gas. Die piste bleek echter te leiden tot meer orgaanschade en verhoogde sterfte,zowel bij proefdieren als tijdens klinische proeven. Daaruit leidden wetenschappers af dat stikstofoxideook positieve effecten kon hebben bij septische shock. Maar voor het falen van het cardiovasculairesysteem bleef stikstofoxide hoofdverdachte nummer één.
Het Gentse team zet dat paradigma op zijn kop in een artikel dat op 21 december 2009 verschijnt inTheJournal of Experimental Medicine. Cauwels en Brouckaert dienden bij muizen met septische shock nitriettoe, een stof die stikstofoxide vrijstelt. Die behandeling verminderde bij de proefdieren onder andere hetvoorkomen van onderkoeling, schade aan de mitochondriën en aantasting van de organen en weefsels.Ook de mortaliteit bij de muizen verminderde gevoelig. Wat de mechanismen zijn achter dewaarnemingen is nog onbekend. Dat is voer voor verder onderzoek.
De ontdekking zorgt niet alleen voor een totale ommekeer in de manier waarop de wetenschap kijkt naarde rol van NO bij septische shock. Het opent ook perspectieven voor de behandeling ervan. In plaats vande effecten van NO te verhinderen, zouden ze net nagebootst of versterkt kunnen worden. Dat zou eenoplossing kunnen bieden in organen of in specifieke delen van het lichaam waar als gevolg van eenseptische shock zuurstofgebrek heerst.
Stikstofoxide werd in het verleden verantwoordelijk geacht voor het ineenstuiken van de doorbloedingvan patiënten met septische shock. Daarom heeft het medisch onderzoek zich vooral gericht op debestrijding van het gas. Die piste bleek echter te leiden tot meer orgaanschade en verhoogde sterfte,zowel bij proefdieren als tijdens klinische proeven. Daaruit leidden wetenschappers af dat stikstofoxideook positieve effecten kon hebben bij septische shock. Maar voor het falen van het cardiovasculairesysteem bleef stikstofoxide hoofdverdachte nummer één.
Het Gentse team zet dat paradigma op zijn kop in een artikel dat op 21 december 2009 verschijnt inTheJournal of Experimental Medicine. Cauwels en Brouckaert dienden bij muizen met septische shock nitriettoe, een stof die stikstofoxide vrijstelt. Die behandeling verminderde bij de proefdieren onder andere hetvoorkomen van onderkoeling, schade aan de mitochondriën en aantasting van de organen en weefsels.Ook de mortaliteit bij de muizen verminderde gevoelig. Wat de mechanismen zijn achter dewaarnemingen is nog onbekend. Dat is voer voor verder onderzoek.
De ontdekking zorgt niet alleen voor een totale ommekeer in de manier waarop de wetenschap kijkt naarde rol van NO bij septische shock. Het opent ook perspectieven voor de behandeling ervan. In plaats vande effecten van NO te verhinderen, zouden ze net nagebootst of versterkt kunnen worden. Dat zou eenoplossing kunnen bieden in organen of in specifieke delen van het lichaam waar als gevolg van eenseptische shock zuurstofgebrek heerst.
