De Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel bundelen hun krachten in het Interuniversity Centre for Health Economics Research (I-CHER). Beide universiteiten ondertekenden eerder al een intentieverklaring tot structurele alliantie. I-CHER is hiervan een van de eerste vruchten. De onderzoeksgroep brengt de expertise samen van onder meer gezondheidseconomen professor Lieven Annemans en professor Koen Putman en wil bijdragen tot oplossingen voor de uitdagingen in de gezondheidssector.
I-CHER doet onderzoek in de volgende domeinen:
Wat is gezondheidseconomie?
Moet een nieuwe aortaklep terugbetaald worden? Zijn Alzheimergeneesmiddelen hun geld waard? Had het vaccin tegen baarmoederhalskanker wel terugbetaald moeten worden? Worden er teveel pacemakers geplaatst? ….
Aan de hand van berekeningen van de kost van ziekte en van de kosten en baten van behandelingen of preventie bieden gezondheidseconomen een genuanceerd antwoord op deze vragen. Daar waar sommigen enkel oog hebben voor besparingen en anderen enkel de medische kant bekijken zonder rekening te houden met de kosten, biedt de gezondheidseconomie de juiste middenweg door beide aspecten -kosten en gezondheid- samen te bestuderen.
Voldoende gezondheid per euro
Lieven Annemans: “De maatschappij moet met de beschikbare financiële middelen zoveel mogelijk gezondheid trachten te winnen, daarom moet men bij elke uitgave in de gezondheidssector (preventief of curatief) de overweging maken of deze voldoende gezondheid per geïnvesteerde euro oplevert. Enkel wanneer de verhouding tussen kosten en baten aanvaardbaar is kan een terugbetaling door de ziekteverzekering gerechtvaardigd worden, en kan de behandeling ook aangemoedigd worden.”
Gezondheidseconomen buigen zich ook over de vraag hoe artsen, andere gezondheidswerkers en zorginstellingen zoals ziekenhuizen betaald moeten worden. Hoe komt het dat ziekenhuizen extra verdienen aan heropnames van patiënten en wat kan daaraan gedaan worden? Komen artsen die betaald worden per prestatie niet in de verleiding om te veel prestaties te leveren? Zou men niet beter meer betalen voor de kwaliteit van de prestaties en minder voor aantallen prestaties?
Verschillende perspectieven
Koen Putman: “De verhouding tussen kosten en baten wordt best vanuit verschillende perspectieven geanalyseerd. Naast het analyseren van de maatschappelijke kost en baten van een behandeling of preventiemaatregel is het ook van belang de evaluaties vanuit het perspectief van de patiënt te bekijken. Elementen zoals eigen bijdrage en de nood aan informele zorg zijn daarbij wezenlijke onderdelen die een meer genuanceerd antwoord bieden bij gezondheidseconomische vraagstukken.”
De hervorming van ons gezondheidszorgsysteem, met onder meer de optimale organisatie van de zorg en toegankelijkheid van goede gezondheidszorg voor iedereen, vormt nog een ander belangrijk thema van de gezondheidseconomie.
- kosten van ziekte
- terugbetaling van geneesmiddelen en van andere nieuwe behandelingen, kosten-batenanalyses
- organisatie en kost van revalidatie
- kosten en baten van preventie
- kosten en baten van gezondheidspromotie (rookstop, lichaamsbeweging, gezonde voeding...)
- kosten en baten van programma’s voor chronisch zieken
- betalingssystemen voor artsen en ziekenhuizen
- relatie tussen artsen en ziekenhuizen
Wat is gezondheidseconomie?
Moet een nieuwe aortaklep terugbetaald worden? Zijn Alzheimergeneesmiddelen hun geld waard? Had het vaccin tegen baarmoederhalskanker wel terugbetaald moeten worden? Worden er teveel pacemakers geplaatst? ….
Aan de hand van berekeningen van de kost van ziekte en van de kosten en baten van behandelingen of preventie bieden gezondheidseconomen een genuanceerd antwoord op deze vragen. Daar waar sommigen enkel oog hebben voor besparingen en anderen enkel de medische kant bekijken zonder rekening te houden met de kosten, biedt de gezondheidseconomie de juiste middenweg door beide aspecten -kosten en gezondheid- samen te bestuderen.
Voldoende gezondheid per euro
Lieven Annemans: “De maatschappij moet met de beschikbare financiële middelen zoveel mogelijk gezondheid trachten te winnen, daarom moet men bij elke uitgave in de gezondheidssector (preventief of curatief) de overweging maken of deze voldoende gezondheid per geïnvesteerde euro oplevert. Enkel wanneer de verhouding tussen kosten en baten aanvaardbaar is kan een terugbetaling door de ziekteverzekering gerechtvaardigd worden, en kan de behandeling ook aangemoedigd worden.”
Gezondheidseconomen buigen zich ook over de vraag hoe artsen, andere gezondheidswerkers en zorginstellingen zoals ziekenhuizen betaald moeten worden. Hoe komt het dat ziekenhuizen extra verdienen aan heropnames van patiënten en wat kan daaraan gedaan worden? Komen artsen die betaald worden per prestatie niet in de verleiding om te veel prestaties te leveren? Zou men niet beter meer betalen voor de kwaliteit van de prestaties en minder voor aantallen prestaties?
Verschillende perspectieven
Koen Putman: “De verhouding tussen kosten en baten wordt best vanuit verschillende perspectieven geanalyseerd. Naast het analyseren van de maatschappelijke kost en baten van een behandeling of preventiemaatregel is het ook van belang de evaluaties vanuit het perspectief van de patiënt te bekijken. Elementen zoals eigen bijdrage en de nood aan informele zorg zijn daarbij wezenlijke onderdelen die een meer genuanceerd antwoord bieden bij gezondheidseconomische vraagstukken.”
De hervorming van ons gezondheidszorgsysteem, met onder meer de optimale organisatie van de zorg en toegankelijkheid van goede gezondheidszorg voor iedereen, vormt nog een ander belangrijk thema van de gezondheidseconomie.
