Een team van onderzoekers van het UZ Antwerpen en het Vaccin en Infectieziekten Instituut van de Universiteit Antwerpen onder leiding van prof. Zwi Berneman en prof. Viggo Van Tendeloo is erin geslaagd om een gepersonaliseerd leukemievaccin te produceren op basis van eigen afweercellen van de patiënt. Dit is een primeur in de ontwikkeling van kankervaccins.
De fase 1/2 klinische studie werd uitgevoerd op volwassen patiënten met acute myeloïde leukemie (AML) die al chemotherapie kregen maar een grote kans op herval hadden. Acute myeloïde leukemie (AML) bij volwassenen is een agressieve bloedkanker die vooral oudere mensen boven de 60 treft. Hoewel de ziekte bij de meeste patiënten onder controle gebracht wordt door chemotherapie, hervalt een groot deel van hen relatief snel ten gevolge van resterende, zij het vaak weinig talrijke, leukemiecellen. Uit de studie blijkt dat het vaccin in staat is om bij een deel der patiënten resterende leukemiecellen succesvol te bestrijden en kankerherval uit te stellen of zelfs te voorkomen.
Het succes van dit vaccin wordt volgens de onderzoekers toegeschreven aan hun keuze voor een krachtig immuunstimulerend ingrediënt, afgeleid van een bestanddeel van kankercellen in combinatie met krachtige afweercellen. De resultaten verschenen zeer recent in het gerenommeerde vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA. Dit is een primeur in het domein van de ontwikkeling van kankervaccins. Het is een ideaal uitgangspunt voor een grotere fase 2 studie met een grotere groep AML-patiënten.
Het onderzochte celvaccin behoort tot de therapeutische kankervaccins, maar in dit geval wordt het vaccin op maat van de patiënt gemaakt, d.w.z. op basis van de afweercellen van de patiënt zelf. Deze afweercellen zijn een speciaal type van witte bloedcellen, de zogenaamde dendritische cellen, die als de dirigenten van het immuunsysteem kunnen worden gezien. In het steriel productielaboratorium worden deze dendritische cellen opgeladen met een bestanddeel afkomstig van kankercellen. De ‘opgeladen’ dendritische cellen worden vervolgens gebruikt als een patiëntspecifiek vaccin dat na inspuiting zorgt voor de activatie van andere afweercellen, de zogenaamde ‘killer’cellen die de resterende tumorcellen kunnen vernietigen. Zulke dendritische celvaccins worden reeds uitgetest sinds 1996 bij kankerpatiënten. Ze bleven echter tot recent zonder veel klinisch succes. In eerdere studies werden meestal terminale kankerpatiënten na falende chemo- of radiotherapie en met veelvuldige uitzaaiingen gevaccineerd. Deze studie toont aan dat kankervaccins meer kans op succes hebben bij patiënten met een laag aantal tumorcellen. Het vaccin kan ervoor zorgen dat de patiënt minder snel of zelfs niet hervalt.
De resultaten werden bekomen na een tussentijdse analyse van een tiental patiënten. Voor de analyses werd nauw samengewerkt met teams uit Japan, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. De onderzoekers testen dit vaccin momenteel ook in kleinere pilootstudies uit bij patiënten met andere types van kanker, zoals multipel myeloom en borstkanker.
Bron: http://www.pnas.org/content/early/2010/07/12/1008051107.full.pdf+html
Het succes van dit vaccin wordt volgens de onderzoekers toegeschreven aan hun keuze voor een krachtig immuunstimulerend ingrediënt, afgeleid van een bestanddeel van kankercellen in combinatie met krachtige afweercellen. De resultaten verschenen zeer recent in het gerenommeerde vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA. Dit is een primeur in het domein van de ontwikkeling van kankervaccins. Het is een ideaal uitgangspunt voor een grotere fase 2 studie met een grotere groep AML-patiënten.
Het onderzochte celvaccin behoort tot de therapeutische kankervaccins, maar in dit geval wordt het vaccin op maat van de patiënt gemaakt, d.w.z. op basis van de afweercellen van de patiënt zelf. Deze afweercellen zijn een speciaal type van witte bloedcellen, de zogenaamde dendritische cellen, die als de dirigenten van het immuunsysteem kunnen worden gezien. In het steriel productielaboratorium worden deze dendritische cellen opgeladen met een bestanddeel afkomstig van kankercellen. De ‘opgeladen’ dendritische cellen worden vervolgens gebruikt als een patiëntspecifiek vaccin dat na inspuiting zorgt voor de activatie van andere afweercellen, de zogenaamde ‘killer’cellen die de resterende tumorcellen kunnen vernietigen. Zulke dendritische celvaccins worden reeds uitgetest sinds 1996 bij kankerpatiënten. Ze bleven echter tot recent zonder veel klinisch succes. In eerdere studies werden meestal terminale kankerpatiënten na falende chemo- of radiotherapie en met veelvuldige uitzaaiingen gevaccineerd. Deze studie toont aan dat kankervaccins meer kans op succes hebben bij patiënten met een laag aantal tumorcellen. Het vaccin kan ervoor zorgen dat de patiënt minder snel of zelfs niet hervalt.
De resultaten werden bekomen na een tussentijdse analyse van een tiental patiënten. Voor de analyses werd nauw samengewerkt met teams uit Japan, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. De onderzoekers testen dit vaccin momenteel ook in kleinere pilootstudies uit bij patiënten met andere types van kanker, zoals multipel myeloom en borstkanker.
Bron: http://www.pnas.org/content/early/2010/07/12/1008051107.full.pdf+html
