Dr. Carmen Mathijssen, programmacoördinator bij Cera voor het domein Armoede, vertrekt van de volgende vaststelling: "Bij de analyse van de Vlaamse beleidsnota's rond Armoedebestrijding en Plattelandsbeleid, stelden we vast dat er in beide nota's weinig expliciete aandacht wordt besteed aan plattelandsarmoede. Deze onzichtbare en verdoken vorm van armoede kan die aandacht nochtans hard gebruiken."
foto Stephan Vanfleteren
De belangrijkste knelpunten zijn volgens Mathijssen:
- Terugtredende diensten en voorzieningen: Commerciële en culturele voorzieningen, ontmoetingscentra, slagers, bakkers, post verdwijnen vaak uit dorpen.
- Vervoersafhankelijkheid en vervoersarmoede: Mobiliteitsproblemen verhinderen deelname aan het openbare leven. Hierbij is een opvallende wisselwerking met werkloosheid.
- Onderbescherming: Kwetsbare plattelandsbewoners ontvangen niet altijd de maatschappelijke dienstverlening waarop ze recht hebben. Hierbij worden plattelandsgemeenten en hun ocmw's vaak geconfronteerd met een groeiend takenpakket, echter zonder een evenredige groei van middelen.
- Woonnoden op het platteland voor huurders en eigenaars: Onder meer door de lagere prijzen en door het toewijzingsreglement van sociale huisvesting, komen steeds meer kwetsbare groepen terecht op het platteland.
6 oplossingen door participatief werken met dorpsbewoners
Het rapport schuift zes manieren naar voor om de problemen aan te pakken.
Centraal daarbij staat de actieve rol die dorpsbewoners zelf kunnen spelen: - Proactief handelen in ocmw's: De overheid dient op eigen initiatief een dienstverleningsproces te beginnen. Cera werkt samen met Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen en HIVA-KULeuven aan de verspreiding van een zelfreflectie-instrument. Met dit instrument duiden ocmw's zelf verbeterpunten aan om dichterbij de meest kwetsbare van hun bewoners te geraken. Dit project is het eerste concrete gevolg voor Cera vanuit dit onderzoek.
- Sociaal huis of dorpshuis: Dat is een laagdrempelige, gezellige plek, waar sociale cohesie gestimuleerd kan worden, gekoppeld aan een lokaal netwerk van diensten en voorzieningen.
- Dorpsnetwerken voor zorg: Deze netwerken van vrijwilligers en verenigingen sporen bestaande zorgbehoeftes bij kwetsbare groepen op. Zo worden sociale netwerken hersteld en versterkt.
- Dorpsrestaurants voor goedkope en gezonde maaltijden helpen tegen vereenzaming.
- Wijkgezondheidscentra: Hier vinden we een toegankelijk aanbod van preventie en gezondheidszorg. Sterktes van dit concept zijn de laagdrempeligheid, de wijkgebondenheid, multidisciplinariteit, kosteloosheid...
- Het grondrecht wonen op het platteland: Er zijn middelen nodig voor huurders en eigenaars om noodzakelijke herstellingen uit te voeren. Een doordachte aanpak voor het toegankelijk houden van sociale huisvesting op het platteland dringt zich op.
> Lees het onderzoeksrapport.
