Steeds meer kinderen en jongeren hebben dringende psychiatrische hulp nodig. Deze hulp kan het beste worden gegeven via een geïntegreerde aanpak,en niet door aparte afdelingen, stelt het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). Het KCE onderzocht samen met Universiteit Antwerpen de problematiek. België heeft behoefte aan 15 geïntegreerde functies, minstens 1 per provincie. De noodhulp moet op elk moment beschikbaar zijn en wordt bij voorkeur gegeven binnen de leefomgeving van de minderjarige.
Stijgend aantal minderjarige patiënten
Er bestaan weinig officiële gegevens, maar in België stijgt het aantal kinderen en jongeren met dringende psychiatrische problemen. Er is een gebrek aan kinderpsychiaters en de sector kampt met wachtlijsten. In de ziekenhuizen werden in 2007 ongeveer 4200 kinderen en jongeren opgenomen voor een verblijf korter dan 14 dagen, wat wijst op dringende psychische problemen. Dit komt neer op 19 opnames per 150.000 minderjarigen. Daarnaast registreerde Integrale Jeugdhulp in Vlaanderen ongeveer 1000 gevallen in 2008. Het gaat om kinderen tussen de 6 en 18 jaar oud, meestal jongeren tussen 12 en 15 jaar. Ze kampen vooral met zelfmoordplannen of -pogingen en gedragsproblemen, zoals agressie.
Geen herkenbare toegang tot crisishulp
Jongeren krijgen vandaag op verschillende manieren toegang tot crisishulpverlening. Er is de hulpverleningdoor de spoeddiensten van de algemene ziekenhuizen en (kinder)psychiatrische diensten, centra voor geestelijke gezondheidszorg, welzijnszorg, enz. Daarnaast krijgen sommige minderjarigen crisishulp nadat zij in aanraking kwamen met politie en justitie. De bevoegdheden binnen de geestelijke gezondheidszorg zijn dus versnipperd en de diensten die met crisinterventie bezig zijn, werken niet altijd samen. De sector ondervindt de behoefte aan een herkenbare en toegankelijke toegang tot dringende psychische hulpverlening en een geïntegreerde aanpak bij de zorgverlening door alle betrokken diensten.
Crisishulp mag nooit geweigerd worden
Het KCE pleit ervoor om urgentiehulp uit te bouwen als een functie, zijnde een activiteit of dienstverlening, en niet een dienst of afdeling, waarbij verschillende types zorgverstrekkers samenwerken om de meest gepaste hulp te verstrekken aan het kind.
Het belangrijkste doel van de functie is dat de veiligheid van de patiënt en zijn onmiddellijke omgeving onmiddellijk verzekerd wordt. Daarom moeten deze functies kunnen beschikken over personeel dat gepast geschoold is, over voertuigen, communicatiemateriaal, residentiële en beveiligde bedden.
De crisishulp moet onmiddellijk worden verleend, moet altijd toegankelijk zijn (24 uur per dag, 7 dagen per week, het hele jaar door) en mag nooit worden geweigerd. De minderjarige wordt het beste in zijn eigen omgeving geholpen, met betrokkenheid van ouders, school, enz. Een opname mag alleen gebeuren als het nodig is. De crisishulp zou maximaal 2 weken mogen worden duren, lang genoeg om de situatie te stabiliseren, in te schatten en de patiënt eventueel door te verwijzen naar gepaste hulp op langere termijn.
15 functies voor België
Hoewel het aan cijfers ontbreekt om preciese ramingen te maken, stelt het KCE één spoedeisende hulpfunctie per 150.000 minderjarigen voor, minstens 1 per provincie. Dit komt neer op ongeveer 15 functies voor crisishulp voor heel België. De onderzoekers konden de kostprijs hiervan niet berekenen, omdat betrouwbare gegevens ontbreken. Het KCE raadt daarom aan de registratie van betrouwbare gegevens te verbeteren.
Een totaalbenadering
Het gebruik van en de behoefte aan spoedeisende hulp wordt ook beïnvloed door de goede werking van en de toegankelijkheid van de algemene diensten voor kinderen en jongeren. Het KCE stelt daarom dat de ontwikkeling van spoedeisende functies moet ingepast worden in een totaalbenadering van de organisatie van geestelijke gezondheidzorg voor minderjarigen.
Het rapport is beschikbaar op de website van het KCE: http://kce.fgov.be/index_nl.aspx?SGREF=5260&CREF=17607
Er bestaan weinig officiële gegevens, maar in België stijgt het aantal kinderen en jongeren met dringende psychiatrische problemen. Er is een gebrek aan kinderpsychiaters en de sector kampt met wachtlijsten. In de ziekenhuizen werden in 2007 ongeveer 4200 kinderen en jongeren opgenomen voor een verblijf korter dan 14 dagen, wat wijst op dringende psychische problemen. Dit komt neer op 19 opnames per 150.000 minderjarigen. Daarnaast registreerde Integrale Jeugdhulp in Vlaanderen ongeveer 1000 gevallen in 2008. Het gaat om kinderen tussen de 6 en 18 jaar oud, meestal jongeren tussen 12 en 15 jaar. Ze kampen vooral met zelfmoordplannen of -pogingen en gedragsproblemen, zoals agressie.
Geen herkenbare toegang tot crisishulp
Jongeren krijgen vandaag op verschillende manieren toegang tot crisishulpverlening. Er is de hulpverleningdoor de spoeddiensten van de algemene ziekenhuizen en (kinder)psychiatrische diensten, centra voor geestelijke gezondheidszorg, welzijnszorg, enz. Daarnaast krijgen sommige minderjarigen crisishulp nadat zij in aanraking kwamen met politie en justitie. De bevoegdheden binnen de geestelijke gezondheidszorg zijn dus versnipperd en de diensten die met crisinterventie bezig zijn, werken niet altijd samen. De sector ondervindt de behoefte aan een herkenbare en toegankelijke toegang tot dringende psychische hulpverlening en een geïntegreerde aanpak bij de zorgverlening door alle betrokken diensten.
Crisishulp mag nooit geweigerd worden
Het KCE pleit ervoor om urgentiehulp uit te bouwen als een functie, zijnde een activiteit of dienstverlening, en niet een dienst of afdeling, waarbij verschillende types zorgverstrekkers samenwerken om de meest gepaste hulp te verstrekken aan het kind.
Het belangrijkste doel van de functie is dat de veiligheid van de patiënt en zijn onmiddellijke omgeving onmiddellijk verzekerd wordt. Daarom moeten deze functies kunnen beschikken over personeel dat gepast geschoold is, over voertuigen, communicatiemateriaal, residentiële en beveiligde bedden.
De crisishulp moet onmiddellijk worden verleend, moet altijd toegankelijk zijn (24 uur per dag, 7 dagen per week, het hele jaar door) en mag nooit worden geweigerd. De minderjarige wordt het beste in zijn eigen omgeving geholpen, met betrokkenheid van ouders, school, enz. Een opname mag alleen gebeuren als het nodig is. De crisishulp zou maximaal 2 weken mogen worden duren, lang genoeg om de situatie te stabiliseren, in te schatten en de patiënt eventueel door te verwijzen naar gepaste hulp op langere termijn.
15 functies voor België
Hoewel het aan cijfers ontbreekt om preciese ramingen te maken, stelt het KCE één spoedeisende hulpfunctie per 150.000 minderjarigen voor, minstens 1 per provincie. Dit komt neer op ongeveer 15 functies voor crisishulp voor heel België. De onderzoekers konden de kostprijs hiervan niet berekenen, omdat betrouwbare gegevens ontbreken. Het KCE raadt daarom aan de registratie van betrouwbare gegevens te verbeteren.
Een totaalbenadering
Het gebruik van en de behoefte aan spoedeisende hulp wordt ook beïnvloed door de goede werking van en de toegankelijkheid van de algemene diensten voor kinderen en jongeren. Het KCE stelt daarom dat de ontwikkeling van spoedeisende functies moet ingepast worden in een totaalbenadering van de organisatie van geestelijke gezondheidzorg voor minderjarigen.
Het rapport is beschikbaar op de website van het KCE: http://kce.fgov.be/index_nl.aspx?SGREF=5260&CREF=17607
