Algemene vaccinatie tegen windpokken bij kinderen doet misschien zona bij volwassenen toenemen

Een vaccinatieprogramma van kinderen tegen windpokken, en van ouderen tegen zona, wat zouden de kosten en baten hiervan zijn? Deze vraag onderzocht het Centrum voor Gezondheidseconomie en Modellering van Infectieziekten (Universiteit Antwerpen) in opdracht van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). Een vaccinatieprogramma tegen windpokken kan best pas opgestart worden als men zeker is dat daardoor het aantal gevallen van zona niet tegelijkertijd te sterk toeneemt. Daarvoor moeten de resultaten in een aantal landen, die reeds met vaccinatie zijn gestart, worden afgewacht. Voor vaccinatie tegen zona van zestig plussers zijn er te weinig betrouwbare gegevens beschikbaar om de baten eenduidig in te schatten.
Contact met windpokken onderdrukt kans op zona
Windpokken zijn een goed gekende en gemakkelijk overdraagbare virale kinderziekte' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>kinderziekte. Meestal doorstaat het kind de windpokken zonder problemen. Bij 1 op de 200 kinderen is er een ziekenhuisopname.

als iemand windpokken heeft gehad blijft het virus ‘slapend’ aanwezig in het lichaam. als het afweersysteem verzwakt kan het virus terug ziekte veroorzaken, deze keer in de vorm van zona. Nu is er een vermoeden dat na het doormaken van windpokken het afweersysteem geprikkeld wordt telkens er contact is met iemand met windpokken. Op die manier slaagt het afweersysteem er meestal in een zona te onderdrukken tot op hoge leeftijd. Als de prikkel wegvalt, bijvoorbeeld doordat na vaccinatie windpokken niet meer wordt verspreid, zou zona meer en eerder kunnen optreden. Dat is althans de theorie. Op dit moment is deze theorie niet eenduidig bevestigd, noch weerlegd.

Als de realiteit deze theorie bevestigt zou een algemene vaccinatie tegen windpokken de volksgezondheid meer nadelen dan voordelen opleveren, en dit gedurende meerdere decennia.

Een klein aantal landen (de VS, Australië en Duitsland) is begonnen met het inenten van kinderen tegen windpokken. Als het aantal zona gevallen daar in de volgende jaren niet stijgt kan ook in België een vaccinatieprogramma tegen windpokken overwogen worden. Dit zal dan vlug leiden tot een sterke daling van het aantal gevallen van windpokken.

Vaccineren van zestigplussers tegen zona: meer gegevens nodig
De onderzoekers bekeken ook de kosten en baten van een nieuw vaccin tegen zona. Zona komt vooral voor op oudere leeftijd en kan gepaard gaan met zenuwpijn die lang kan aanhouden.

Prof Philippe Beutels: "Het vaccin doet de kans dalen dat zona optreedt, maar het blijft nog onduidelijk hoelang het vaccin werkt. De werking daalt sterk met de leeftijd vanaf 60 jaar en het blijft onduidelijk of er boven de 80 jaar nog bescherming is. We weten niet zeker of personen met een verminderde weerstand baat hebben bij het vaccin. Ten slotte geven de wetenschappelijke studies ook zeer verschillende resultaten voor het verlies aan levenskwaliteit door zona."

Door al deze onzekerheid is een eenduidige inschatting van de baten van het vaccineren tegen zona niet mogelijk en is het voor het KCE moeilijk om bij de huidige vaccinprijs een aanbeveling naar terugbetaling te formuleren. Wel is het zo dat de meeste resultaten erop wijzen dat vaccineren op 60 jaar naar kosteneffectiviteit gunstiger is dan vaccineren op oudere leeftijd. Bijkomend onderzoek blijft nodig, oa naar het verlies van levenskwaliteit bij zona, terwijl voor andere gegevens het dan weer zou volstaan dat de producenten meer details van hun klinische studies publiek maken.

Het rapport is beschikbaar op de website van het KCE