Allogeen versus autoloog: altruïst of egoïst?
Op dit ogenblik bestaan er twee grote categorieën voor de opslag van navelstrengbloed.
Bij allogene opslag worden stamcellen bewaard die van de ene persoon naar de andere persoon overgeplant kunnen worden. Dit kan zowel gaan om donaties van familie (waarvan een familielid ziek is) als niet-verwanten. In de meeste Europese landen vindt allogene opslag plaats in publieke instellingen en worden ze door publieke middelen gefinancierd. Deze praktijk is ondertussen goed gedocumenteerd en het onderwerp van vele studies gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften.
Bij autologe opslag worden stamcellen bewaard voor eigen gebruik, of in sommige gevallen ook voor familieleden waarvan men op voorhand geen medische indicatie had. Het gaat hier om een betaalde service door private navelstrengbloedbanken.
Wegens de toenemende belangstelling voor het onderwerp heeft de Hoge Gezondheidsraad de waarde van autoloog navelstrengbloed onderzocht.
Resultaten van het onderzoek
- Op klinisch vlak: geen bewijs voor gerechtvaardigd gebruik
Er is geen bewijs dat navelstrengbloed een unieke bron is voor het verkrijgen van de tot nu toe geïdentificeerde celpopulaties, of voor celpopulaties die kunnen worden verkregen door kweek. Bovendien is het mogelijk dat toekomstige behandelingen evengoed zouden kunnen worden toegepast met cellen uit andere bronnen, zoals beenmerg en bloed. Deze behandelingen zouden dan ook minder duur zijn.
In de hematologie bestaan er betere alternatieven. Daarbij komt nog dat het gebruik van autoloog navelstrengbloed soms schadelijk kan zijn voor de patiënt. In de regeneratieve geneeskunde zijn er tot op heden ook geen bewijzen gepubliceerd die het gebruik rechtvaardigen.
- Op ethisch vlak: zelden gebruikt
De overgrote meerderheid van autoloog navelstrengbloed wordt nooit gebruikt, terwijl het andere patiënten (die niet verwant zijn) direct zou kunnen helpen.
- Op financieel vlak: een gepeperde rekening
Het hoge kostenplaatje zorgt ervoor dat slechts een minderheid van de gezinnen dit kan veroorloven.
Aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad
Op basis van bovenstaande bevindingen is er te weinig informatie waarmee de publieke financiering van de opslag van autoloog navelstrengbloed kan worden gerechtvaardigd. Indien de autologe opslag echter een realiteit zou worden, zullen de overheden moeten verzekeren dat deze procedure volgens geschikte kwaliteitsnormen verloopt, met inbegrip van de vereisten voor erkenning en het naleven van ethische principes. De Hoge Gezondheidsraad pleit voor duidelijke en eerlijke informatie over autologe opslag, de grenzen van de methode en de alternatieven.
Het volledige advies nummer 8677 is te vinden op de website van de Hoge Gezondheidsraad.
Op dit ogenblik bestaan er twee grote categorieën voor de opslag van navelstrengbloed.
Bij allogene opslag worden stamcellen bewaard die van de ene persoon naar de andere persoon overgeplant kunnen worden. Dit kan zowel gaan om donaties van familie (waarvan een familielid ziek is) als niet-verwanten. In de meeste Europese landen vindt allogene opslag plaats in publieke instellingen en worden ze door publieke middelen gefinancierd. Deze praktijk is ondertussen goed gedocumenteerd en het onderwerp van vele studies gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften.
Bij autologe opslag worden stamcellen bewaard voor eigen gebruik, of in sommige gevallen ook voor familieleden waarvan men op voorhand geen medische indicatie had. Het gaat hier om een betaalde service door private navelstrengbloedbanken.
Wegens de toenemende belangstelling voor het onderwerp heeft de Hoge Gezondheidsraad de waarde van autoloog navelstrengbloed onderzocht.
Resultaten van het onderzoek
- Op klinisch vlak: geen bewijs voor gerechtvaardigd gebruik
Er is geen bewijs dat navelstrengbloed een unieke bron is voor het verkrijgen van de tot nu toe geïdentificeerde celpopulaties, of voor celpopulaties die kunnen worden verkregen door kweek. Bovendien is het mogelijk dat toekomstige behandelingen evengoed zouden kunnen worden toegepast met cellen uit andere bronnen, zoals beenmerg en bloed. Deze behandelingen zouden dan ook minder duur zijn.
In de hematologie bestaan er betere alternatieven. Daarbij komt nog dat het gebruik van autoloog navelstrengbloed soms schadelijk kan zijn voor de patiënt. In de regeneratieve geneeskunde zijn er tot op heden ook geen bewijzen gepubliceerd die het gebruik rechtvaardigen.
- Op ethisch vlak: zelden gebruikt
De overgrote meerderheid van autoloog navelstrengbloed wordt nooit gebruikt, terwijl het andere patiënten (die niet verwant zijn) direct zou kunnen helpen.
- Op financieel vlak: een gepeperde rekening
Het hoge kostenplaatje zorgt ervoor dat slechts een minderheid van de gezinnen dit kan veroorloven.
Aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad
Op basis van bovenstaande bevindingen is er te weinig informatie waarmee de publieke financiering van de opslag van autoloog navelstrengbloed kan worden gerechtvaardigd. Indien de autologe opslag echter een realiteit zou worden, zullen de overheden moeten verzekeren dat deze procedure volgens geschikte kwaliteitsnormen verloopt, met inbegrip van de vereisten voor erkenning en het naleven van ethische principes. De Hoge Gezondheidsraad pleit voor duidelijke en eerlijke informatie over autologe opslag, de grenzen van de methode en de alternatieven.
Het volledige advies nummer 8677 is te vinden op de website van de Hoge Gezondheidsraad.
