Elke week plegen twee jongeren zelfmoord

De dalende trend van het aantal zelfmoorden bij jongeren was van erg korte duur. Op 10 januari gooide de 15-jarige Jennifer zich naar beneden vanop de elfde verdieping van een appartementsgebouw in Brussel. De tiener is eergisteren begraven
Jennifer is geen alleenstaand geval. Elk jaar plegen tientallen jongeren zelfmoord. Alle betrokken hulpverleners, onderzoekers en politici konden zichzelf tot voor kort troosten met het idee dat het probleem iets kleiner leek te worden.

Na het recordjaar 2000, toen 113 jongeren tot 25 jaar zelfmoord pleegden in Vlaanderen, leek er een daling ingezet. In 2001 waren er 95 gevallen, in 2002 nog 77. Maar nu de cijfers voor 2003 bekend zijn, staat iedereen weer met beide voeten op de grond.

Volgens de cijfers van het kabinet van de Vlaamse minister van welzijn, Inge Vervotte (CD&V), steeg het aantal zelfdodingen bij jongeren in 2003 weer naar 96. Opvallend daarbij is de stijging in de categorieën tussen 10 en 14 jaar en tussen 20 en 24 jaar.

Waar in 2002 slechts één kind onder de vijftien jaar zelfmoord pleegde, waren dat er in 2003 plotseling zeven. Het hoogste aantal in tien jaar tijd. In de leeftijdsgroep tussen 20 en 24 jaar werden 67 gevallen geregistreerd. De voorbije tien jaar lag dat aantal alleen in het recordjaar 2000 hoger. Eén lichtpunt toch in de cijfers van 2003. Het aantal zelfmoorden bij tieners in de leeftijdsgroep tussen 15 en 19 jaar is opvallend laag. Er werden 22 gevallen geregistreerd, het laagste aantal in tien jaar tijd.

,,Die jaarlijkse schommelingen zijn niet te verklaren. Je kan alleen oorzaken zien voor de veranderingen op langere termijn'', zegt Gwendolyn Portzky van de eenheid voor zelfmoordonderzoek aan de Gentse universiteit. ,,Dan is het opvallend dat het aantal zelfmoorden bij jonge vrouwen relatief stabiel blijft, maar dat het aantal bij jonge mannen bijna verdubbeld is tussen 1990 en 2000. Er is niet één duidelijke oorzaak, maar wel een samengaan van allerlei maatschappelijke en sociale veranderingen. Er is de grotere beschikbaarheid van alcohol en drugs. Een andere mogelijke oorzaak is de prestatiedruk en de onzekerheid voor de toekomst. Zelfs een diploma biedt niet meer de garantie op een goede job. En dan is er nog de sociale evolutie dat steeds meer gezinnen uiteenvallen.''

Volgens Portzky hangt zelfmoord bij jongeren nauw samen met depressies, ,,en op dat vlak is er een duidelijke stijging''. Minister Vervotte (CD&V) is dezelfde mening toegedaan. De komende maanden wil ze een campagne starten waarbij de bevolking tien tips krijgt ,,om het wegzinken in een negatieve spiraal te voorkomen''. ,,We volgen daarbij het Scandinavische voorbeeld. Enerzijds als preventie, anderzijds ook om depressie en zelfmoordpogingen uit de taboesfeer te halen. Durf erover te praten , zal een van de boodschappen zijn.''

Vervotte stelt met lede ogen vast dat depressie een steeds groter probleem wordt, en dat veel mensen nog altijd niet weten hoe en waar ze daarmee moeten aankloppen. ,,We moeten dringend werk maken van meer ademruimte in de jeugdpsychiatrie en in de jeugdwerking van de centra voor geestelijke gezondheidszorg.''
19 jan 2006
meer over
zie ook rubriek