Zwangerschap: te veel onderzoeken 'uit gewoonte'?

Tijdens de zwangerschap gebeuren bepaalde onderzoeken bij de mama meerdere keren, zonder rekening te houden met haar risicofactoren. Denk maar aan de echografie: 1 op de 2 vrouwen krijgt 5 echo's tijdens haar zwangerschap, terwijl er maar 2 echt noodzakelijk zouden zijn. Enkele opvallende cijfers uit een nieuwe studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen.
Op welke verzorging doen vrouwen een beroep voor, tijdens en na een bevalling? En hoeveel kost dat aan de sociale zekerheid en de ouders? De Onafhankelijke ziekenfondsen zochten een antwoord op die vragen door alle medische verstrekkingen te analyseren bij 19.500 vrouwen die bevallen zijn in 2013(*). De studie omvat de periode vanaf het begin van de zwangerschap tot 3 maanden na de bevalling, één volledig observatiejaar dus.

Te veel echografieën
Een van de opvallendste resultaten van de studie is dat mama’s bepaalde onderzoeken meermaals ondergaan, zonder rekening te houden met hun risicofactoren (leeftijd, diabetes, hoge bloeddruk, …). Maar liefst 1 op de 2 vrouwen krijgt 5 echografieën tijdens de volledige zwangerschap, terwijl volgens het KCE (Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg) slechts 2 echo’s ‘werkelijk noodzakelijk’ zijn, namelijk aan het begin en in het midden van de zwangerschap. Of zoals een studie van het Intermutualistisch Agentschap (IMA) over de prenatale opvolging in België(**) beklemtoont: “We beschikken niet over voldoende bewijs om een routine-echografie na 24 weken zwangerschap (3e echo) aan te bevelen.”

Daartegenover staat dat 1 op de 4 vrouwen niet onderzocht werd op de aanwezigheid van het aidsvirus. Dit is nochtans een belangrijk onderzoek. Als de mama seropositief is, moet ze namelijk al tijdens de zwangerschap een behandeling beginnen om te vermijden dat ze het virus doorgeeft aan haar kind.

Gepeperde rekening voor de ziekteverzekering
Hoeveel kost een geboorte? Bij een 'gewone' bevalling komen de gezondheidsuitgaven van een vrouw gedurende een jaar neer op 5.000 euro voor de ziekteverzekering. Een bedrag dat stijgt tot 6.800 euro voor een bevalling met een keizersnede. De moeders betalen gelukkig een bescheidener bedrag: gemiddeld 400 euro (via het remgeld), ongeacht het type bevalling. Dit individuele bedrag houdt wel geen rekening met ereloonsupplementen voor de artsen of kamersupplementen die de ziekenhuizen aanrekenen. Niet onbelangrijk in dat verband: bevallen in een universitair ziekenhuis kost 20% meer dan in een niet-universitair ziekenhuis.

Zwangerschap is geen ziekte
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie moeten we de zwangerschap 'demedicaliseren'. De Onafhankelijke ziekenfondsen delen deze mening, want een zwangerschap is geen ziekte en moet dus ook niet als dusdanig behandeld worden (tenzij in uitzonderlijke gevallen als een risicozwangerschap). De meeste vrouwen genieten van een zwangerschap met een laag risico. Een periode die dus zeker gedemedicaliseerd kan worden, bv. door verstandiger om te springen met het aantal raadplegingen en bijkomende onderzoeken, zoals bepaalde tests voor klinische biologie. Dit zal trouwens ook een positieve impact hebben op de openbare financiën.

Tot slot bevestigt de studie een trend die zich in alle ontwikkelde landen doorzet: het aantal keizersneden blijft maar stijgen. Het gaat om 22% van de bevallingen, zelfs 25% voor vrouwen ouder dan 35 jaar. Volgens de Onafhankelijke Ziekenfondsen moet dit cijfer snel tot onder de 20% kunnen zakken om zo dichter bij de internationale aanbevelingen te komen.

(*) Analyse van de terugbetalingsgegevens van 19.533 leden van de Onafhankelijke Ziekenfondsen die bevallen zijn in 2013. De meeste vrouwen waren tussen 15 en 47 jaar oud.
(**) Gegevens uit 2010.
01 mrt 2016 17u26
zie ook rubriek