De innovatieve (bio)farmaceutische sector besteedt steeds meer aandacht aan ‘geneesmiddelen op maat’ voor elke patiënt. Dat blijkt uit een internationale rondvraag van Tufts University bij meer dan twintig researchbedrijven. Dat sluit aan bij de beleidsbekommernis omtrent de geïndividualiseerde aanpak van de patiënt en meer comfort bij de geneesmiddeleninname, zoals blijkt uit het voorstel tot de verbetering van de therapietrouw dat onlangs werd ingediend in het federaal parlement.
Al geruime tijd zoeken de labo’s naar geïndividualiseerde behandelingen die gericht zijn op betere werkzaamheid en minder bijwerkingen: twee essentiële sleutels tot meer therapietrouw, bijgevolg betere gezondheidsresultaten en minder uitgaven voor de ziekteverzekering.
De innovatieve (bio)farmaceutische sector besteedt steeds meer aandacht aan ‘geneesmiddelen op maat’ voor elke patiënt. Dat blijkt uit een internationale rondvraag van Tufts University bij meer dan twintig researchbedrijven. Dat sluit aan bij de beleidsbekommernis omtrent de geïndividualiseerde aanpak van de patiënt en meer comfort bij de geneesmiddeleninname, zoals blijkt uit het voorstel tot de verbetering van de therapietrouw dat onlangs werd ingediend in het federaal parlement. Al geruime tijd zoeken de labo’s naar geïndividualiseerde behandelingen die gericht zijn op betere werkzaamheid en minder bijwerkingen: twee essentiële sleutels tot meer therapietrouw, bijgevolg betere gezondheidsresultaten en minder uitgaven voor de ziekteverzekering.
Zo snel mogelijk het juiste geneesmiddel bij de juiste patiënt op het goede moment. Daar draait de R&D om van geneesmiddelen op maat. Elke patiënt is immers anders en is het beste gebaat bij een behandeling aangepast aan haar of zijn individuele eigenschappen en noden. De innoverende geneesmiddelenindustrie investeert meer dan ooit in de ontwikkeling van deze geïndividualiseerde behandelingen. Dat blijkt uit een internationale enquête. (1)
94 % van de geïnterviewde bedrijven investeert in geneesmiddelen op maat. 12 tot 50 % van hun pijplijn is er momenteel op gericht. Dat percentage zal nog oplopen aangezien zij de komende vijf jaar deze investeringen met 53 % willen opdrijven. Bovendien waren hun investeringen in dergelijk onderzoek de laatste vijf jaar al met 75 % toegenomen.
‘biomarkers’ nuttig binnen steeds meer therapeutische domeinen
Alle geïnterviewde bedrijven benutten ‘biomarkers’ doorheen het ontwikkelingsproces. Dat zijn meetpunten, bijvoorbeeld een genetische afwijking, om onder meer te bepalen welke patiënten het meest gebaat zijn bij de behandeling. Een goed voorbeeld is Imatinib, een remmer gericht op patiënten met een specifieke genetische afwijking, die lijden aan chronisch myeloïde leukemie.
Geïndividualiseerde behandelingen en diagnostica zijn vandaag al beschikbaar voor patiënten in diverse therapeutische domeinen. Momenteel zijn de meeste innovaties ontwikkeld voor kankers zoals leukemie, borst-, colon- , long- en maagkanker. Ook zijn er beschikbaar voor cardiovasculaire ziekten, epilepsie, hiv, harttransplantaties, mentale aandoeningen en inflammatoire darmziekten. Voorts is in tal van andere domein zoals virale infecties, respiratoire ziekten, ziekten aan het centrale zenuwstelsel enz. onderzoek aan de gang. (2)
Internationaal Captain of Industry Paul Stoffels, co-CEO van de farmatak van J&J, over R&D van geneesmiddelen op maat: “Wij benaderen bijna elke substantie in ontwikkeling op farmacogenetische wijze… We zijn steeds op zoek naar ‘markers’ die wijzen op de werkzaamheid of op bijwerkingen om nog meer inzicht te verwerven in onze bestaande moleculen en om de werkzaamheid van onze moleculen in de toekomst te verbeteren.” (bron: ‘The Case for Personalized Medicine’, 2009, PMC - Personalized Medicine Coalition).
Betere werkzaamheid, minder bijwerkingen: meer therapietrouw
Uit een recente studie blijkt het gebrek aan therapietrouw een niet te onderschatten probleem. (3) 40 tot 60 % van patiënten met artritis verwaarlozen hun behandeling. Bij depressies is dat 18 tot 70 % en slechts 17 % van de patiënten met hypertensie nemen hun geneesmiddelen op een correcte manier. Nochtans leidt dit tot schadelijke gezondheidseffecten, extra ziekenhuisopnames en aanzienlijke meeruitgaven voor de ziekteverzekering. In Duitsland bijvoorbeeld wordt de budgettaire kost op 10 miljard euro geraamd.
Geïndividualiseerde behandelingen kunnen de werkzaamheid bij specifieke patiënten aanzienlijk verbeteren en de bijwerkingen verminderen. Beide zijn essentieel om de therapietrouw van patiënten te verbeteren. Patiënten met een chronische aandoening, zoals astma of diabetes, zouden onmiskenbaar gebaat zijn bij die evolutie, aangezien een gebrek aan therapietrouw vooral voor hun gezondheid verregaande gevolgen kan hebben. (4)
Een goed voorbeeld van de positieve impact van een geïndividualiseerde diagnose en behandeling op therapietrouw is een Nederlandse studie omtrent patiënten met een verhoogd risico op een hartaanval voor hun veertigste. (5) Nationaal werden personen met een familiale voorgeschiedenis van te hoge cholesterol aan een genetische test onderworpen. Vervolgens werden bijna 750 patiënten in een therapeutische programma ingeschreven en twee jaar opgevolgd. Na twee jaar volgden nog 86 % van deze patiënten trouw hun behandeling. Ook pasten zij hun levensstijl aan.
Eind 2010 hebben verschillende politieke partijen samen een voorstel ingediend om in ons land de therapietrouw bij patiënten te bevorderen.(6) Zij reiken verschillende strategieën aan om de therapietrouw aan te moedigen, onder meer: de gezondheidsprofessionals en de patiënten bewust maken van de omvang van het probleem en zijn gevolgen; meer overleg tussen de zorgverstrekkers; de patiënt meer betrekken bij de behandeling inclusief een specifieke opvolging; en het verder optimaliseren van de geneesmiddeleninname. Volgens het voorstel werd daarin de afgelopen drie decennia al heel wat geïnvesteerd. Zo slaagden de labo’s er onder meer in het aantal doses per dag te beperken.
(1) Personalized Medicines Are Shaping the Way R&D Is Done, According to Tufts Center for the Study of Drug Development, 16 november 2010: http://csdd.tufts.edu/files/uploads/nov-dec_ir_pr.pdf
(2) Selected Personalized Medicine drugs, Treatments, and Diagnostics as of March 2009, in: ‘The Case for Personalized Medicine’, 2009, PMC - Personalized Medicine Coalition. http://www.personalizedmedicinecoalition.org/sites/default/files/TheCaseforPersonalizedMedicine_5_5_09.pdf
(3) Patient Non-Adherence in Belgium. From Problems to Solutions’, Danny Belkin, september 2009.
(4) ‘The Case for Personalized Medicine’, p.6, 2009, PMC - Personalized Medicine Coalition.
(5) Umans-Eckenhausen MA, Defesche JC, van Dam MJ, et al. Long-term compliance with lipid-lowering medication after genetic screening for familial hypercholesterolemia. Arch Intern Med. 2003; 163(1):65-8.
(6) Voorstel van resolutie tot verbetering van de therapietrouw bij patiënten, ingediend door mevrouw Maggie De Block c.s., 21 december 2010, Belgsche Kamer van Volksvertegenwoordigers.
De innovatieve (bio)farmaceutische sector besteedt steeds meer aandacht aan ‘geneesmiddelen op maat’ voor elke patiënt. Dat blijkt uit een internationale rondvraag van Tufts University bij meer dan twintig researchbedrijven. Dat sluit aan bij de beleidsbekommernis omtrent de geïndividualiseerde aanpak van de patiënt en meer comfort bij de geneesmiddeleninname, zoals blijkt uit het voorstel tot de verbetering van de therapietrouw dat onlangs werd ingediend in het federaal parlement. Al geruime tijd zoeken de labo’s naar geïndividualiseerde behandelingen die gericht zijn op betere werkzaamheid en minder bijwerkingen: twee essentiële sleutels tot meer therapietrouw, bijgevolg betere gezondheidsresultaten en minder uitgaven voor de ziekteverzekering.
Zo snel mogelijk het juiste geneesmiddel bij de juiste patiënt op het goede moment. Daar draait de R&D om van geneesmiddelen op maat. Elke patiënt is immers anders en is het beste gebaat bij een behandeling aangepast aan haar of zijn individuele eigenschappen en noden. De innoverende geneesmiddelenindustrie investeert meer dan ooit in de ontwikkeling van deze geïndividualiseerde behandelingen. Dat blijkt uit een internationale enquête. (1)
94 % van de geïnterviewde bedrijven investeert in geneesmiddelen op maat. 12 tot 50 % van hun pijplijn is er momenteel op gericht. Dat percentage zal nog oplopen aangezien zij de komende vijf jaar deze investeringen met 53 % willen opdrijven. Bovendien waren hun investeringen in dergelijk onderzoek de laatste vijf jaar al met 75 % toegenomen.
‘biomarkers’ nuttig binnen steeds meer therapeutische domeinen
Alle geïnterviewde bedrijven benutten ‘biomarkers’ doorheen het ontwikkelingsproces. Dat zijn meetpunten, bijvoorbeeld een genetische afwijking, om onder meer te bepalen welke patiënten het meest gebaat zijn bij de behandeling. Een goed voorbeeld is Imatinib, een remmer gericht op patiënten met een specifieke genetische afwijking, die lijden aan chronisch myeloïde leukemie.
Geïndividualiseerde behandelingen en diagnostica zijn vandaag al beschikbaar voor patiënten in diverse therapeutische domeinen. Momenteel zijn de meeste innovaties ontwikkeld voor kankers zoals leukemie, borst-, colon- , long- en maagkanker. Ook zijn er beschikbaar voor cardiovasculaire ziekten, epilepsie, hiv, harttransplantaties, mentale aandoeningen en inflammatoire darmziekten. Voorts is in tal van andere domein zoals virale infecties, respiratoire ziekten, ziekten aan het centrale zenuwstelsel enz. onderzoek aan de gang. (2)
Internationaal Captain of Industry Paul Stoffels, co-CEO van de farmatak van J&J, over R&D van geneesmiddelen op maat: “Wij benaderen bijna elke substantie in ontwikkeling op farmacogenetische wijze… We zijn steeds op zoek naar ‘markers’ die wijzen op de werkzaamheid of op bijwerkingen om nog meer inzicht te verwerven in onze bestaande moleculen en om de werkzaamheid van onze moleculen in de toekomst te verbeteren.” (bron: ‘The Case for Personalized Medicine’, 2009, PMC - Personalized Medicine Coalition).
Betere werkzaamheid, minder bijwerkingen: meer therapietrouw
Uit een recente studie blijkt het gebrek aan therapietrouw een niet te onderschatten probleem. (3) 40 tot 60 % van patiënten met artritis verwaarlozen hun behandeling. Bij depressies is dat 18 tot 70 % en slechts 17 % van de patiënten met hypertensie nemen hun geneesmiddelen op een correcte manier. Nochtans leidt dit tot schadelijke gezondheidseffecten, extra ziekenhuisopnames en aanzienlijke meeruitgaven voor de ziekteverzekering. In Duitsland bijvoorbeeld wordt de budgettaire kost op 10 miljard euro geraamd.
Geïndividualiseerde behandelingen kunnen de werkzaamheid bij specifieke patiënten aanzienlijk verbeteren en de bijwerkingen verminderen. Beide zijn essentieel om de therapietrouw van patiënten te verbeteren. Patiënten met een chronische aandoening, zoals astma of diabetes, zouden onmiskenbaar gebaat zijn bij die evolutie, aangezien een gebrek aan therapietrouw vooral voor hun gezondheid verregaande gevolgen kan hebben. (4)
Een goed voorbeeld van de positieve impact van een geïndividualiseerde diagnose en behandeling op therapietrouw is een Nederlandse studie omtrent patiënten met een verhoogd risico op een hartaanval voor hun veertigste. (5) Nationaal werden personen met een familiale voorgeschiedenis van te hoge cholesterol aan een genetische test onderworpen. Vervolgens werden bijna 750 patiënten in een therapeutische programma ingeschreven en twee jaar opgevolgd. Na twee jaar volgden nog 86 % van deze patiënten trouw hun behandeling. Ook pasten zij hun levensstijl aan.
Eind 2010 hebben verschillende politieke partijen samen een voorstel ingediend om in ons land de therapietrouw bij patiënten te bevorderen.(6) Zij reiken verschillende strategieën aan om de therapietrouw aan te moedigen, onder meer: de gezondheidsprofessionals en de patiënten bewust maken van de omvang van het probleem en zijn gevolgen; meer overleg tussen de zorgverstrekkers; de patiënt meer betrekken bij de behandeling inclusief een specifieke opvolging; en het verder optimaliseren van de geneesmiddeleninname. Volgens het voorstel werd daarin de afgelopen drie decennia al heel wat geïnvesteerd. Zo slaagden de labo’s er onder meer in het aantal doses per dag te beperken.
(1) Personalized Medicines Are Shaping the Way R&D Is Done, According to Tufts Center for the Study of Drug Development, 16 november 2010: http://csdd.tufts.edu/files/uploads/nov-dec_ir_pr.pdf
(2) Selected Personalized Medicine drugs, Treatments, and Diagnostics as of March 2009, in: ‘The Case for Personalized Medicine’, 2009, PMC - Personalized Medicine Coalition. http://www.personalizedmedicinecoalition.org/sites/default/files/TheCaseforPersonalizedMedicine_5_5_09.pdf
(3) Patient Non-Adherence in Belgium. From Problems to Solutions’, Danny Belkin, september 2009.
(4) ‘The Case for Personalized Medicine’, p.6, 2009, PMC - Personalized Medicine Coalition.
(5) Umans-Eckenhausen MA, Defesche JC, van Dam MJ, et al. Long-term compliance with lipid-lowering medication after genetic screening for familial hypercholesterolemia. Arch Intern Med. 2003; 163(1):65-8.
(6) Voorstel van resolutie tot verbetering van de therapietrouw bij patiënten, ingediend door mevrouw Maggie De Block c.s., 21 december 2010, Belgsche Kamer van Volksvertegenwoordigers.
